Научниците идентификуваа протеин кој може директно да го запре оштетувањето на ДНК, со ветувачки потенцијал за развој на вакцина против рак.
Станува збор за протеин наречен ДдрЦ (протеин на одговор на оштетување на ДНК) и е откриен во Деинококус радиодуранс (Deinococcus radiodurans), бактерија позната по својата исклучителна отпорност.
ДдрЦ ефикасно открива оштетување на ДНК, го запира и го започнува процесот на поправка, сето тоа без потреба од помош од други протеини.
Научниците од Универзитетот Вестерн во Канада покажаа дека генот ДдрЦ може да се пренесе на други организми за да се подобрат системите за поправка на ДНК.
„Воведен во бактеријата ешерихија коли, ДдрЦ ја направи повеќе од 40 пати поотпорна на УВ оштетувања“, вели биохемичарот Роберт Сабла, главен автор на студијата, објавена во списанието Nucleic Acids Research.
„Се чини дека ова е редок пример кога имате еден протеин и каде што навистина е како независна машина“, истакна Сабла.
Оштетувањето на ДНК, ако не се контролира, може да доведе до разни болести, вклучително и рак.
УВ зрачењето, на пример, може да ја оштети ДНК на клетките на кожата, зголемувајќи го ризикот од рак на кожата.
Спречувањето или елиминирањето на таквата штета има потенцијал да спаси животи.
„Способноста за преуредување, уредување и манипулирање со ДНК на специфични начини е светиот грал на биотехнологијата“, вели Сабла, нагласувајќи го значењето на новото откритие.
Логичен избор
„Бактеријата Деинококус радиодуранс беше логичен избор за истражување на таква алатка, со оглед на нејзината способност да преживее екстремни нивоа на радијација, многу повеќе од она што би убило човечка клетка. Дури и ги издржа суровите услови на Меѓународната вселенска станица и средина слична на Марс“, пишува Science Alert.
„Во човечка клетка, ако има повеќе од две прекини во геномот на милијарда базни парови, таа не може да се поправи сама по себе и умира. Но, во случајот со ДдрЦ, овој уникатен протеин ѝ помага на клетката да поправи стотици скршени фрагменти на ДНК во кохерентен геном“, објаснува Сабла.
Користејќи рендгенски зраци, научниците ја проучувале 3Д структурата на бактеријата и нејзиниот механизам. Протеинот ја скенира ДНК за лезии, се врзува за прекините и ја набива ДНК, сигнализирајќи ги механизмите за поправка на клетката да ја поправат штетата.
Ова откритие би можело да го револуционизира генетскиот инженеринг, отворајќи го патот до вакцините против ракот и културите отпорни на климатските промени.
Сабла и неговиот тим имаат намера да го продолжат своето истражување и да откријат што друго може да поправи овој протеин.
