Неказнувањето врз основа на кое Израел досега ја водеше својата надворешна и безбедносна политика може да се соочи со голем неуспех ако Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде налози за апсење на премиерот Бенјамин Нетанјаху и неговите високи функционери, велат аналитичарите.
Нетанјаху и неговите блиски соработници во израелската влада се обвинети дека извршиле тешки прекршувања на човековите права за време на тековната војна во Газа каде што израелската војска уби 34.000 луѓе, од кои повеќето цивили.
МКС, кој има овластување да обвини поединци за воени злосторства, злосторства против човештвото и геноцид, активно го истражува тековниот воен напад на Израел врз Газа, сега во седмиот месец и неговите воени операции на окупираниот Западен Брег.
„Тоа исто така би имало многу практични импликации кога членовите на МКС ќе бидат обврзани да ги уапсат тие функционери, без разлика дали се работи за Нетанјаху или други, и да ги предадат на Хаг. Значи, тоа значи дека Нетанјаху би имал многу малку места во светот каде што всушност може да оди, или многу малку воздушни простори над кои може да лета“. изјави за ТРТ Ворлд Нур Одех, палестински политички аналитичар и коментатор, .
„Понатаму, наместо Израел да се смета за демократска земја, тој би се сметал за земја која не само што се соочува со обвиненија на МКС за геноцид, туку и со налози за апсење против нејзините највисоки функционери, што значи дека постои вистинска кривична постапка против нив“, додаде Одех.
Израелските власти сѐ повеќе се загрижени дека МКС може да издаде налози за апсење на Нетанјаху, кој изрази загриженост во општа смисла за активностите на МКС против израелските сили и функционери, додека израелското Министерство за надворешни работи исто така ги следи извештаите за потенцијална акција.
Меѓутоа, Израел, бидејќи не е член на МКС и не ја признава неговата јурисдикција, може да ја отфрли одлуката на судот.
Сепак, издавањето на какви било налози од страна на МКС би можело да ги изложи израелските функционери на ризик од апсење во други земји.
Палестинските територии беа примени со статус на земја-членка во 2015 година.
„Нетанјаху и Израел како целина веќе се прогласени за виновни за воени злосторства пред судот на меѓународното јавно мислење. Иако е одамна задоцнет, налогот за апсење на МКС е дополнителен притисок за меѓународна одговорност што става уште поголема одговорност на државите да се придржуваат“, рече Заид Амали, директор за меѓународно застапување во палестинската невладина организација МИФТАХ за ТРТ Ворлд.
„Израел е навикнат да врши злосторства целосно неказнето и без каква било форма на вистинска меѓународна одговорност, тоа одамна требаше да заврши. Таквиот чекор треба да изврши поголем притисок за да се запре тековниот геноцид во Газа, кој Нетанјаху и неговите сојузници го користат за да ги спасат своите политички кариери“.
Римскиот статут, со кој е создаден МКС, беше усвоен во 1998 година и стапи на сила на 1 јули 2002 година. Иако беше одобрен од Генералното собрание на ОН, судот работи независно.
Во петокот, Нетанјаху изјави дека какви било одлуки донесени од МКС нема да влијаат на акциите на Израел.
МКС интервенира кога земјите не се способни или не сакаат да гонат злосторствата во нивните граници, но Израел тврди дека поседува функционален правен систем.
Во 2020 година, поранешниот претседател на САД Доналд Трамп воведе економски и патни санкции за обвинителот на МКС и уште еден висок вработен во обвинителството. Персоналот на МКС истражуваше потенцијални воени злосторства извршени од американските и сојузничките трупи и разузнавачки службеници во Авганистан.
Многу јавно судење
Студенти на голем број американски универзитети поставија кампови во знак на протест против бруталната војна на Израел во Газа. Камповите добија широко медиумско покривање.
Барањата на студентите вклучуваат повикување на нивните универзитети да ги откријат своите инвестиции и да ги прекинат врските со компании поврзани со израелската војска и окупацијата на палестинските територии.
„Севкупната атмосфера се смени па израелските злосторства и израелската неказнивост се помалку толерирани на Запад од страна на западните конституенти, особено младите на кои им е доста од дволичноста и двојните стандарди и лицемерието на нивните влади кога станува збор за Израел“, изјави Одех.
„И повторно, причината зошто е толку значајно е затоа што тоа би било без преседан. Ние сме тука затоа што Палестина пристапи кон Римскиот статут и продолжи со години да лобира пред судот да започне истрага и да ги заврши тие истраги на правилен и соодветен начин. Значи, ако овие налози се издадени, тогаш ние би биле на целосно непозната територија, правно и политички“.
Во војната на Израел против Газа загинаа најмалку 34.535 Палестинци - 70 отсто од нив бебиња, деца и жени - и ранети над 77.704.
Пред една година, откако Судот издаде налог за апсење на рускиот претседател Владимир Путин во врска со киднапирањата на деца од Украина, Русија возврати со издавање налози за апсење на Карим Кан, главен обвинител на МКС од 2001 година, и судии на МКС.
Меѓу другите значајни лидери обвинети од МКС се сменетиот судански водач Омар ал-Башир, обвинет за злосторства вклучително и геноцид во регионот Дарфур, и поранешниот либиски лидер Моамер Гадафи, кој беше заробен и убиен од опозицијата набргу откако МКС издаде налог за неговото апсење поврзано со насилното задушување на антивладините протести во 2011 година.
