Палестинците во изминативе 18 години можеа хипотетички да ги монетизираат овие полиња и да инвестираат нето вредност од 4,592 милијарди долари / Photo: AFP

Заштитувајќи се со непрестајните бомбардирања и бројните убиства на Палестинците, Израел дискретно ги ограбува природните ресурси на Палестина.

Од почетокот на тековната војна во Газа, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху спроведува стратегија за етничко чистење, принудувајќи ги жителите на Газа да се преселат на југ. Под страшното крвопролевање, Палестинците исто така се обесправени од нивното право на пристап до нивните резерви на нафта и природен гас. Ова право е од централно значење за одржливоста на секоја идна палестинска држава.

Хегемонијата на Израел над резервите на нафта и гас во негова близина ја одразува долгорочната амбиција да стане енергетски центар и место на регионално поврзување. Затоа, како и во секоја акција на колонијални доселеници, раселувањето и масовните убиства се само средства запостигнување на целитеј, каде што Израел може безмилосно да ги искористува ресурсите на домородните Палестинци.

Прашањето за ресурсите на природен гас на Палестина изби во прв план во 1999 година, кога Британската гасна група (БГГ) започна со истражување во широк простор за гасно поле кое се наоѓа на 17 до 21 наутички милји од брегот на Газа. Познато како Газа Марин, ова поле спаѓа во границите на контролата од 20 милји доделена на Палестинската управа (ПА) со Договорот Осло II од 1995 година. Водачот на ПА Јасер Арафат потпиша 25-годишен договор за лиценца за истражување со конзорциум составен од Консолидатед Контракторс Лимитед ЦЦЦ), БГГ и Палестинскиот инвестициски фонд (ПИФ). Една година подоцна, во 2000 година, БГ откри две полиња со вкупно резерви од 1,4 трилиони кубни стапки во Газа Марин.

Во 2001 година, изборот на Ариел Шарон за премиер на Израел сигнализираше потврд став кон Палестина, што доведе до турбулентен период. Израелскиот Врховен суд му овозможи на Шарон да го бојкотира купувањето нафта од Палестина и да стави вето на договорите поврзани со истражувањето и производството на природен гас, систематски одземајќи им ја можноста на Палестинците да имаат корист од сопствените ресурси.

Со почетокот на Втората Интифада, пристапот на Израел следеше систематска угнетувачка политика која негираше правична распределба на резервите на природен гас во регионот. Ова политичко опкружување ги уништи надежите за каков било договор меѓу двете страни, пред се поради радикалниот став на владата на Шарон.

Потоа, израелските власти се спротивставија на какво било редовно финансирање на ПА, наведувајќи го ризикот Хамас да пристапи и да ги искористи парите во Газа.

Сеопфатната стратегија на Израел од тогаш до сега се вртеше главно околу монополизирање на контролата врз резервите на природен гас во Марина Газа и резервите на нафта долж границата меѓу Западниот Брег и Израел, истовремено лишувајќи ги Палестинците од фер дел од приходите што произлегуваат од овие ресурси.

Овој пристап нанесе значителни финансиски неуспеси на палестинската економија и го попречи нејзиниот пат кон државност. За да ги постигне овие цели, Израел зазема противнички став во преговорите, често наведувајќи го Хамас како причина за недоверба и несигурност. Понатаму, предлозите за договори се дизајнирани да ја заобиколат Палестинската управа (ПА), ефикасно блокирајќи ја секоја шанса за правична распределба на ресурсите и приходите.

Израел сега ги искористи настаните од 7 октомври 2023 година како можност да ги унапреди своите стратешки цели. Во раните фази на нападот врз Газа, се појавија дискусии во врска со алтернативни сценарија, вклучително и предлог од израелското Министерство за разузнавање кој сугерира трансфер на населението од Газа на Синајскиот Полуостров. Нетанјаху активно се вклучи во лобирање во ЕУ за да изврши притисок врз Египет да одобри масовен прилив на Газани во пустината.

Понатаму, три недели по војната, Израел им даде нови лиценци за истражување на шест компании, вклучувајќи ги БП и ЕНИ, за истражување на резервите на природен гас во зоната Г, област во непосредна близина на крајбрежјето на Газа. Имено, 62 отсто од овој регион спаѓа во поморските граници прогласени од Палестина во 2019 година според Конвенцијата на Обединетите нации за морското право (УНЦЛОС) од 1982 година, на која Палестина е потписник.

Во извештајот на УНКТАД за 2019 година, беше истакната високата финансиска цена на лишувањето на Палестинците од потребната финансиска поддршка за развој и градење држава поради израелската окупација.

Во извештајот се наведува: „Резервите Марина 1 и МАрина 2 беа откриени во 1999 година, а БГГ започна со дупчење за гас во 2000 година. Палестинците можеа хипотетички да ги монетизираат овие полиња и да инвестираат нето вредност од 4,592 милијарди долари веќе 18 години. Претпоставувајќи ниска годишна реална стапка на поврат од 2,5 отсто, Палестинците веќе изгубија приближно 2,570 милијарди долари преку спречување на остварувањето на нивното право да имаат корист од експлоатацијата на нивните природни ресурси, загарантирани со меѓународното право.

Израел постави примарна цел да го прошири опсегот на својата окупација за да продолжи со етничкото чистење на Палестинците. И покрај кротките вербални предупредувања од клучните сојузници како САД, Израел продолжува да издава предупредувања за евакуација за нападите насочени кон Рафах.

Доколку биде успешен во своите цели за етничко чистење, Израел би можел да ја постигне својата долгогодишна цел да стекне целосна контрола над Газа, заедно со преземање контрола врз вредните ресурси на нафта и гас.

Оваа амбиција се усогласува со желбата на Израел да стане централна точка на маршрутата Индија-Блискиот Исток-Коридорот Европа (ИМЕЦ) и алтернативен снабдувач со енергија на европските пазари, кои сакаат да се одвојат од рускиот гас по избувнувањето на војната во Украина.

Овој опортунизам ќе стане поизразен како што ќе се развиваат акциите на Израел во Рафах и ќе напредува неговиот однос со меѓународните енергетски компании. Очигледно е дека Израел продолжува да ја следи својата двојна стратегија, која се состои од вооружување и поттикнување на илегалните доселеници на Западниот Брег додека агресивно ја извршува воената окупација на Газа со око на нејзините природни ресурси.

Водењето војна во Газа не беше како што си замислуваше Нетанјаху. Енергетските амбиции на Израел се фрустрирани од нивната неспособност да го уништат Хамас и да ја завршат војната по свои услови.

Додека меѓународната заедница се бори да ја запре израелската воена машина во Газа, притисокот на јавноста продолжува да расте со студентските протести кои се шират низ Америка и Европа, нанесувајќи неочекуван удар на крајно нехуманата воена политика на Нетанјаху против Палестинците.

Зрело време меѓународната заедница не само да стави крај на тековниот геноцид, туку и да им помогне на Палестинците да ги искористат сопствените енергетски ресурси, што е основен аспект на нивните суверени права, и да ги заштити од ненаситниот апетит на Израел за крадење на палестинската земја и ресурси.

TRT World
Популарни