По девет месеци геноцид во Газа, кој сѐ уште трае, има илјадници палестински деца кои живеат со барем еден ампутиран екстремитет, а кои не ја добиваат потребната медицинска нега.
Д-р Гасан Абу Ситах, британско-палестински пластичен хирург кој оперирал безброј повредени Палестинци во Газа, проценува дека сега може да има околу 5.000 деца со ампутации.
Тоа е нагло зголемување од крајот на минатата година, кога околу 1.000 палестински деца во Газа беа принудени да бидат подложени на ампутација на едната или на двете нозе, според УНИЦЕФ.
Поминаа повеќе од седум месеци од таа прва проценка, а израелската кампања за геноцид не покажува знаци на забавување.
„Ова е најголемата група на педијатриски ампутирани лица во историјата“, рече Абу Ситах во март. И додека израелските сили продолжуваат да ги напаѓаат Палестинците во Газа од воздух, копно и море, а израелските власти продолжуваат сериозно да го ограничуваат и блокираат влезот на помошта и основните работи во Газа, тешко дека останува здравствен систем за кој може да се зборува дека ќе обезбеди медицинска нега за овие деца.
Четиригодишната Газал и нејзиното семејство беа погодени од израелска тенковска граната додека се обидуваа да побегнат во јужна Газа во ноември 2023 година.
„Поради тенкот мојата ќерка остана без нога“, му рекла мајката на Газал на теренски истражувач во организацијата Меѓународна одбрана за деца - Палестина (ДЦИП), каде што работам како службеник за застапување со седиште во Вашингтон.
„Лекарите мораа да и ја отсечат ногата без анестезија. Имаше неколку ножеви во станот. Донесоа боца со гас за да го загреат ножот и почнаа со ампутација на ногата. И ќерка ми врескаше“.
Незамислива болка
Газал не е сам во нејзината болка. Многу ампутации во Газа се изведуваат во текот на долги часови без анестезија - незамислива и неподнослива количина на болка што детето може да ја издржи.
Лекарите и медицинскиот персонал ги ампутираат екстремитетите на децата во преполните болници каде што десетици илјади раселени Палестинци бараат засолниште и во темни операциони сали без струја, лекови против болки, антибиотици или стерилизирани материјали, сето тоа додека се под опсада на израелските сили.
Израелската кампања за геноцид го фрли на колена здравствениот систем на Газа. Нема дополнителна нега или физикална терапија. И нема протетика.
Дете кое е ампутирана со протетски екстремитет има потреба од нова протеза околу еднаш годишно, а понекогаш и почесто, во зависност од нивниот раст. Како што расте детето, му треба континуирана грижа од специјалисти.
Децата со ампутации од Газа можат да се соочат со извонредни компликации додека заздравуваат нивните ампутации, вклучувајќи инфекции, повреди од шрапнели и постојана болка.
Осумгодишната Ритај, млада Палестинка од Јур Ал-Дик, јужно од градот Газа, преживеа израелски воздушен напад во кој загина нејзиното семејство. По два дена под урнатините, Ритај била спасена.
Лекарите беа принудени да ѝ ја ампутираат ногата по неколку операции, а таа сега се бори да заздрави додека е раселена во училишното засолниште на УНРВА.
„Докторот ми ја провери ногата и испаднаа црви“! Ритај му кажа на теренскиот истражувач на ДЦИП кој ја посетил во училишното засолниште на УНРВА каде што престојува со нејзината тетка.
„Секој ден не можам да заспијам од звукот на бомбардирањето и сакам да спијам бидејќи ме боли ногата, но издржувам“.
Додека некои повредени палестински деца во Газа успеаја да ги задржат своите екстремитети, повеќето се соочуваат со доживотна парализа и придружни компликации.
Приказната на Мохамед
Војната ги повредува децата на Газа на други начини.
Израелски квадрокоптер испукал куршум што го погодил 15-годишниот Мохамад во грбот додека се движел по улицата Салахадин во градот Газа кон средината на март, според документацијата собрана од ДЦИП.
Мохамед два часа крварел на земја пред палестинските минувачи да успеат да го однесат во Баптистичката болница Ал-Ахли. Набргу потоа бил префрлен во болницата Камал Адван, каде му била извршена операција.
Сега, Мохамад е парализиран од половината надолу, не може да ги користи нозете.
„Порано сакав да играм со моите пријатели, од кои изгубив некои од нив за време на војната, но сега не можам да играм поради повредата“, изјави Мохамад за ДЦИП. „Порано сакав да играм фудбал и секогаш стоев како голман“.
Пред октомври, 16-годишно палестинско дете во Газа преживеа пет големи израелски воени офанзиви во кои загинаа и беа повредени стотици негови врсници. Во суштина, секое дете во Газа денес претрпело траума, која може да се манифестира како анксиозност, депресија, самоубиствени идеи, мокрење во кревет, несоница, ноќни стравови и многу повеќе.
Според УНИЦЕФ, околу 12 отсто од палестинските деца во Газа се соочиле со барем една „функционална тешкотија“ пред да започне последната војна во Газа.
Без разлика дали попреченоста на детето е физичка или когнитивна, тие се изложени на зголемен ризик за време на израелските напади. Децата кои зависат од инвалидски колички или други помагала не можат лесно да се движат по уништените патишта.
Ранлива група
Дванаесетгодишната Дунија преживеа израелски напад во кој беа убиени нејзините родители, браќата и сестрите и во кој остана без нога.
„Имаше крв и немав нога“, рече Дунија на теренскиот истражувач на ДЦИП во ноември. „Се обидов да ја преместам, но не се помрднуваше.
Израелските напади ја раселеа Дунија и нејзиното семејство, ја закопаа под урнатините, ја направија сираче и ѝ ја уништија ногата. Додека Дунија се опоравуваше во болницата Насер во Кан Јунис во декември 2023 година, израелска граната испукана од тенк ја погоди додека лежеше во болничкиот кревет.
Дунија загина веднаш.
Израелските сили на секој чекор спроведуваат бруталност врз палестинските деца во Газа. Бидејќи бројот на загинати деца во Газа се искачи на над 15.000, а сѐ повеќе деца се повредени од израелските напади, крајно време е меѓународната заедница да дејствува.
Земјите мора да го запрат протокот на оружје за израелската војска затоа што на децата во Газа денеска им треба прекин на огнот. Палестинските деца со посебни потреби заслужуваат да живеат и да зараснат од раните - можност што израелските сили ја украдоа од Дунија.
Законска обврска
За палестинските деца со посебни потреби во Газа, како Газал, Ритај, Мохамад и илјадниците повредени деца кои сега се движат со еден екстремитет помалку, обезбедувањето пристап до медицинска нега, образование и рехабилитација не е само вистинската работа-тоа е законски потребно.
Израел ја ратификуваше Конвенцијата на Обединетите нации за правата на детето во 1991 година, каде што се согласува да ги поддржува наведените права на децата. Членот 23 од КПД се фокусира на посебните права на децата со попреченост.
Тие треба да добијат посебна грижа и образование за да се олесни нивната целосна социјална интеграција и личен развој, како и нивното право на образование, обука, здравствени услуги, рехабилитација и можности за рекреација.
Израелскиот геноцид во Газа е насочен кон палестинските деца со посебни потреби кои не можат да избегаат од воздушни напади, да слушнат како пукаат куршуми или да разберат зошто нивното семејство е раселено, повторно и повторно.
По девет месеци геноцид, безброј палестински деца во Газа имаат сложени медицински потреби, а на меѓународната заедница е да донесе ембарго за оружје и да работи на тоа израелските власти да одговараат за нивните злосторства.
