Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш денеска ги предупреди земјите-членки на ОН дека Либан може да „стане уште една Газа“ во екот на ескалацијата на тензиите со Израел.
Истакнувајќи ја епската трансформација со која се соочува светот, Гутереш им се обрати на земјите-членки за време на отворањето на 79-то заседание на Генералното собрание на ОН во Њујорк.
„Нашиот свет е во немир. Ние сме во ера на епска трансформација, соочени со предизвици какви што не сме виделе, предизвици кои бараат глобални решенија“, рече Гутереш, додавајќи дека гео-политичките поделби продолжуваат да се продлабочуваат.
Привлекувајќи внимание на глобалното затоплување, шефот на ОН рече дека војните беснеат без индикации како ќе завршат.
Тој предупреди и за заканата од нуклеарно оружје.
„Се движиме кон незамисливото, буре барут што ризикува да го зафати светот“, рече Гутереш.
Гутереш го базираше својот говор на две клучни реалности, дека моменталната глобална ситуација е неодржлива и дека предизвиците со кои се соочува светот се решливи.
„Нивото на неказнивост во светот е политички неодбранливо и морално неподносливо“, нагласи тој, жалејќи што многу влади чувствуваат дека имаат право да ги игнорираат меѓународните закони, конвенциите за човекови права и резолуциите на ОН.
„Тие можат да нападнат друга земја, да опустошат цели општества или целосно да ја игнорираат благосостојбата на сопствениот народ. И ништо нема да се случи“, рече Гутереш, истакнувајќи дека неказнивоста може да се види на Блискиот Исток, Европа, Африка и пошироко.
Гутереш рече дека Газа е постојан кошмар кој се заканува да го земе целиот регион со себе.
Тој додаде дека сите земји треба да бидат загрижени поради ескалацијата меѓу Либан и Израел.
„Народот на Либан, народот на Израел и луѓето во светот не можат да си дозволат Либан да стане уште една Газа“, рече Гутереш.
Тој го осуди колективното казнување на Палестинците, повторувајќи го своето барање за итен прекин на огнот и спроведување на решението за две држави.
„Брзината и обемот на убиствата и уништувањата во Газа не наликуваат на ништо видено за време на мојот мандат... Повеќе од 200 припадници на нашиот персонал се убиени, многумина со нивните семејства“, рече Гутереш.
Гутереш ги спореди сегашните глобални превирања со поструктурираните тензии од ерата на Студената војна.
„И покрај сите нејзини опасности, Студената војна имаше правила. Имаше жешки линии, црвени линии и заштитни огради, но сега светот е во неред на поларитет со многу земји кои се однесуваат неодговорно во отсуство на стабилен светски поредок“, рече Гутереш.
Гутереш ја нагласи глобалната нееднаквост и итната потреба од реформирање на институциите како што се Советот за безбедност на ОН и финансискиот систем.
„Советот за безбедност на Обединетите нации беше дизајниран од победниците во Втората светска војна. Поголемиот дел од Африка сè уште беше под колонијална власт“, рече Гутереш.
Тој изјави дека оние кои имаат политичка и економска моќ и оние кои веруваат дека имаат моќ, не сакаат секогаш да одобрат промени.
Гутереш предупреди дека без овие реформи, фрагментацијата е неизбежна и дека глобалните институции ќе станат помалку легитимни, помалку веродостојни и помалку ефикасни.
Тој укажа и на двојната егзистенцијална закана од климатските промени и вештачката интелигенција.
„Ние сме во климатски дефект“, рече тој, нагласувајќи дека најтешко се погодени најсиромашните.
Предупредувајќи за ризикот од вештачка интелигенција (ВИ) што создава глобални поделби доколку не се управува правилно, Гутереш рече дека брзиот пораст на новите технологии претставува уште еден непредвидлив егзистенцијален ризик.
„Луѓето во светот гледаат кон нас“, рече Гутереш, повикувајќи ги нациите да продолжат со правдата, одговорноста и реформите за да го насочат светот кон поодржлива иднина.
