Археолозите кои спроведуваат ископувања во турската северна област Чорум, дом на главниот град на античката Хетитска Империја, открија досега непознат индоевропски јазик.
Неодамнешната археолошка работа во античкиот град предводена од Андреас Шахнер од Германскиот археолошки институт додаде нови откритија на клинесто писмо во досегашната богата збирка.
Новиот јазик е забележан во обреден текст испишан на плоча во урнатините на Хатуша, соопшти Дирекцијата за култура и туризам на Чорум.
Ставена на листата на светско наследство на УНЕСКО во 1986 година, Хатуша била антички главен град на Хетитската Империја, голема сила за време на доцната бронзена доба (приближно 1600-1180 пр. н. е.) на Блискиот Исток.
Епиграфистот Даниел Швемер од Универзитетот во Вурцбург во Германија го идентификува јазикот како „верзија на јазикот калашма, за кој се верува дека се говорел во денешното подрачје на Болу или Гереде (црноморското подрачје на Туркије), на северозападниот крај на територијата на Хетитите“, соопшти Дирекцијата.
Во текот на еден век ископувања во Хатуша се пронајдени речиси 30.000 глинени плочи со клинесто писмо, кои нудат вреден увид во историјата, општеството, економијата и религиозните традиции на империјата.
Откривањето нов јазик во архивите на Богазќој-Хатуша не е сосема неочекувано. Според професорот Швемер, Хетитите имале уникатен интерес за забележување на обредите на странски јазици. Обредните текстови напишани од хетитски писари се одраз на различните анадолски, сириски и месопотамиски традиции и лингвистички контексти.
Овие ритуали даваат вредни сознанија за помалку познатиот јазичен пејзаж на Анадолија од доцната бронзена доба (од околу 1600 до 1200 година пр. н. е.), каде што хетитскиот јазик не се зборувал.
„Всушност, текстовите со клинесто писмо во Богазќој-Хатуша содржат делови поврзани не само со хетитскиот, туку и со два други анадолски јазици, лувискиот и палајскиот, кои спаѓаат во семејството на индоевропски јазици, како и неиндоевропскиот јазик т.н. хатик, кој бил древен и слабо разбирлив јазик и се говорел во регионот Хати, денешна централна Туркије“, наведе Швемер.
Јазикот калаша (каласма) може да се додаде на оваа листа.
„Ова откритие има потенцијал да даде значителен придонес во нашето разбирање на древните јазици и историја“, додаде тој.
Неодамна откриениот текст останува во голема мера неразбирлив. Се верува дека припаѓа на анадолско-индоевропското јазично семејство, но дели повеќе лингвистички карактеристики со лувискиот отколку со палајскиот, и покрај географската близина, според професорката Елизабет Рикен, експерт за древни анадолски јазици.
„Потребни се понатамошни истражувања за да се утврди неговата врска со другите лувиски дијалекти во Анадолија во доцната бронзена доба“, истакна Рикен.
