Туркије долго време обезбедува униформиран персонал за мисиите на ОН во Либан, Јужен Судан, Мали, Демократска Република Конго, Централноафриканска Република, Косово, Судан и Сомалија / Photo: AA

Во јули 1999 година, турските војници тргнаа во мисија на Косово како дел од мировните сили на Обединетите нации на Балканот. Нивното пристигнување во земјата разурната од војна донесе надеж кај локалното население, изморено од пустошот на конфликтот.

Турскиите војници беа пречекани со радост кога ја минаа косовската граница. Граѓаните на Косово, кои претрпеле неверојатни страдања, излегоа на улиците, благодарни и среќни. Се слушаа овации и аплаузи додека возилата на војниците се пробиваа низ толпата.

Граѓаните на Косово во знак на благодарност вееја турски знамиња, ги прегрнуваа војниците и им се заблагодаруваа за помошта.

Меѓу градовите кои примија турски војници беше Призрен, град во јужниот дел на земјата.

Присуството на турски војници внесе чувство на сигурност кај локалното население, уверувајќи ги дека мирот конечно е на дофат.

Со текот на времето, додека лузните од војната полека исчезнуваа, турските војници станаа еден од најважните симболи на надеж на Косово. Нивната посветеност на мирот и непоколебливата посветеност на задачата го инспирираше локалното население, охрабрувајќи ги да се радуваат на посветла иднина.

Сегашно време

Сепак, тензиите повторно се зголемија во Косово во последниве години, особено меѓу етничките Срби.

Младата балканска земја, која се стекна со независност во 2008 година, се соочува со внатрешни и надворешни закани против нејзината кревка стабилност.

Србија и Косово се во несогласувања со децении, при што Белград одбива да ја признае декларацијата за независност на Косово во 2008 година.

Насилството долж нивната граница ги поттикна стравувањата од повторување на конфликтот 1998-1999 година, кој однесе повеќе од 10.000 животи и резултираше со распоредување на мировната мисија на КФОР.

Туркије беше една од првите земји што го призна суверенитетот на Косово и одржува блиски односи со земјата од доцните 1990-ти.

Неодамна, во насилните судири меѓу КФОР и етничките Срби кои живеат на северната страна на земјата беа ранети 30 меѓународни војници, 11 Италијанци и 19 Унгарци. Многумина од нив се здобиле со скршеници и изгореници од импровизирани запаливи средства.

Судирите произлегоа од конфронтацијата што се случи претходно откако Србите ги блокираа официјалните лица на етничките Албанци да влезат во општинските згради за да ги преземат функциите.

Тие беа избрани на изборите кои беа бојкотирани од големо мнозинство Срби. Минатиот месец косовските Срби ги бојкотираа вонредните избори за локална самоуправа за четири општини во северниот дел на земјата. Според Косовската Централна изборна комисија, гласале само 3,47 отсто од граѓаните со право на глас.

По изборите, ЕУ во соопштението наведе дека слабиот одѕив не им обезбедил на општините долгорочни политички решенија.

„Единствениот начин да се намали тензијата и да се воспостави траен мир и стабилност во регионот е да се постигне напредок во тековниот процес на дијалог“, се заклучува во соопштението.

Турските војници повторно ќе спасуваат

По судирите, НАТО најави дека ќе испрати 700 дополнителни војници за зајакнување на силите во областа. КФОР моментално се состои од речиси 3.800 војници, вклучително и околу 350 од Туркије.

Туркије ја засили својата мировна мисија со уште околу 500 војници кои го поддржуваат КФОР.

Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг по состанокот во Истанбул со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави:

„И благодарам на Туркије што испрати засилување во северно Косово по неодамнешните немири“ во регионот.

Мехмет Калиси, професор по комуникации на Македонскиот државен универзитет во Тетово, исто така смета дека дополнителното распоредување на војници од Туркије не само што ќе обезбеди безбедност и стабилност, туку и ќе ги зголеми надежите за деескалација на ситуацијата.

„Туркије е важна земја не само за стабилноста и безбедноста на Косово, туку и во целиот балкански регион“, изјави Калиси.

Тој вели дека Туркије ги поседува сите потребни политички и воени капацитети за да помогне и можеби да игра одлучувачка улога во одржувањето на мирот и стабилноста на Косово.

Спомнувајќи ги телефонските разговори на претседателот Ердоган со лидерите на двете земји, Калиси рече дека овие разговори имале значително влијание врз намалувањето на тензиите меѓу страните.

Тој смета дека Туркије ќе игра значајна улога во обезбедувањето договор меѓу Косово и Србија и, заедно со САД и ќе има одлучувачка улога во иднината на регионот.

„Веќе нема никаква дилема меѓу сите фракции на Балканот дека Туркије е многу доверлив партнер, благодарение на политиката на претседателот Ердоган, кој во регионот се смета за државник кој си го држи зборот“, додава тој.

Стари рани

Раздорот во врска со Косово датира стотици години, при што Србите ја поддржуваат областа како фундаментална за нивната национална држава и религија.

Косово историски беше под античкото српско кралство, Отоманската империја и дел од поранешна Југославија.

Денес се проценува дека околу 50.000 Срби кои живеат на северот на Косово одбиваат да ги признаат институциите раководени од главниот град Приштина и вообичаено користат регистарски таблички и документација издадена од српските власти.

Турскиот безбедносен аналитичар Абдула Агар смета дека распоредувањето на повеќе турски војници во мировната мисија ќе придонесе за стабилноста.

Агар сугерира дека треба да се спроведат поконструктивни политики со разгледување на интересите на двете страни.

Тој, исто така, го подвлече докажаниот рекорд на ТАФ во високо чувствителните конфликтни региони како Авганистан.

„Во Авганистан, дури и војници од други нации кои беа на должност во рамките на Меѓународните сили за безбедносна помош (ИСАФ) го носеа турското знаме во своите воени возила за да не се соочат со каква било закана“, додава Агар.

Од друга страна, Агар вели дека турскиот претседател Ердоган позитивно влијаел на двете земји.

Долгогодишен соработник во мировните мисии

Туркије долго време обезбедува униформиран персонал за мисиите на ОН во Либан, Јужен Судан, Мали, Демократска Република Конго, Централноафриканска Република, Косово, Судан и Сомалија.

Туркије за прв пат учествуваше во мировните операции за време на Корејската војна. Оттогаш, Туркије придонесува за овие операции во согласност со своите можности.

Туркије испраќа воен персонал, полицајци и експерти во мировните операции на ОН распоредени на различни локации ширум светот.

Заедно со директното вклучување во операциите, Туркије, исто така, еден од важните финансиски придонесувачи во мировните мисии на ОН и напорите за градење на мирот.

„Една од главните цели на турската надворешна политика е да придонесе за воспоставување и одржување на мирот и стабилноста во нејзиниот регион и пошироко“,што е поставено како политика од страна на Министерството за надворешни работи на Туркије.

Од друга страна, Туркије е исто така значаен фактор во Фондот за градење мир, кој има важна улога во обезбедувањето координирани напори и одржлива поддршка за постконфликтните земји, особено за зајакнување на цивилниот капацитет.

Алијансата го истакна придонесот на Туркије во напорите на земјата разурната од војна да обезбеди мир и стабилност.

„Продолжуваме да придонесуваме за безбедноста на нашите браќа и сестри со нашите војници кои работат во рамките на мисијата на НАТО обезбедувајќи обука и опрема за поддршка на авганистанските безбедносни сили“, рече поранешниот министер за надворешни работи Мевлут Чавушоглу во март.

Туркије беше вклучена во мисиите на НАТО во Авганистан за поддршка и обезбедување на безбедноста на авганистанската привремена администрација во 2001 година.

Од јуни 2002 година до февруари 2003 година, Туркије ја презеде контролата врз вториот мандат на ИСАФ од ОК со 1.300 персонал.

Таа, исто така, го презеде раководството на ИСАФ-VII во 2005 година додека управуваше со меѓународниот аеродром во Кабул, кој беше под команда и контролна структура на НАТО.

За време на своето раководство, Туркије распореди 1.430 воен персонал и три комунални хеликоптери во Авганистан.

TRT World
Популарни