На 19 јануари 2025 година беше прогласен втор прекин на огнот, ставајќи крај на најсмртоносната израелска офанзива во изминативе години.
За Плестија Алакад, млада палестинска новинарка, оваа кревка пауза во насилството носи и олеснување и тага. Иако е благодарна што убивањето престана, таа и понатаму не може да се врати во Газа, нејзиниот сакан дом сè уште со лузни од разорувањето.
„Мислам дека нема збор за да се опише какво е чувството кога ќе заврши геноцидот“, изјави таа за ТРТ Ворлд од Бејрут, Либан.
„Се надевам само на подобра иднина за Палестина и Палестинците, бидејќи ние го заслужуваме тоа. Се чувствувам благодарна што толку многу убиства престанаа. Но се прашувам: зошто живееме во свет каде што е дозволен таков геноцид?
И покрај оддалеченоста од нејзината татковина, гласот на Алакад одекнува глобално. Прогласена за една од 100-те највлијателни жени во 2024 година, таа е решена да се погрижи светот да не ги заборави приказните на Газа.
Денес, Алакад е една од најмладите новинари во Газа, која го преживеа геноцидот и бестрашен репортер посветен на раскажувањето на приказните на нејзиниот народ.
23-годишната Палестинка го надмина стравот да зборува против Израел, соочувајќи се со Хасбара - пропагандна стратегија што ја користи Израел за да ги дискредитира оние кои ја критикуваат ционистичката држава. Преку нејзините моќни објави на социјалните мрежи, таа ја открива не само суровата реалност на живеењето под израелската окупација, туку и издржливоста и хуманоста што опстојуваат меѓу Палестинците.
„Во Газа, ние не се гледаме себеси како бројки“, вели Алакад.
„Се познаваме по нашите имиња, по нашите приказни, по нашата длабока поврзаност како заедница“.
Откако преживеа четири воени офанзиви пред разорната ескалација во октомври 2023 година, врската на Алакад со нејзината татковина е длабока. И покрај ужасите на кои била сведок, нејзиното раскажување го зачувува општественото ткиво што ја поврзува Газа.
„Ми се допаѓа колку е мала Газа, каде речиси сите се познаваат“, вели таа. „Вработениот во супермаркет не е само вработен во супермаркет, а наставникот не е само учител, тие се дел од вашиот живот“.
Раскажувач од самиот почеток
Страста на Алакад за раскажување приказни започна во шесто одделение, инспирирана од нејзиниот наставник по арапски јазик, Раван, кој исто така беше новинар. До седмо одделение, таа ги полнеше тетратките со списи и песни на арапски и англиски јазик.
Откако дипломирала на катедрата по Нови медиуми и новинарство на Источниот медитерански универзитет во Турската Република Северен Кипар, таа се вратила во Газа на 21 година со мисија: да ги предизвика стереотипите и да ги сподели автентичните приказни за нејзината татковина.
Таа не сакаше Газа да се сведе на слика на уништување. Таа сакаше да ја покаже вистинската суштина на нејзината заедница. „Решив да се вратам во Газа за луѓето да можат да ја видат мојата земја низ моите очи“, се сеќава таа.
За жал, нејзиното враќање се совпадна со невидено насилство на етничко чистење. Според Министерството за здравство на Газа, од 7 октомври 2023 година, во израелските воени операции загинале најмалку 48.200 Палестинци, а повредени се најмалку 111.660. А Алакад беше сведок на сето тоа.
„Три дена по 7 октомври, бомбардирањето беше толку интензивно што имаше серија напади врз мојата зграда“, се сеќава таа. „Снимив видео и стана вирално. Оттогаш не престанав да снимам и да му покажувам на светот што се случува во Газа“.
Нејзините сурови, лични приказни за животот под опсадата на Израел одекнаа глобално. Нејзиното следење на Инстаграм вртоглаво порасна од 3.000 следбеници на повеќе од 4 милиони. Како признание за нејзиното влијание, таа беше прогласена за една од 100-те највлијателни жени во 2024 година.
„Сакам светот да ги знае нашите имиња и нашите приказни“, објаснува таа. „Дури и за време на геноцид, присилно раселување и етничко чистење, луѓето во Газа секогаш беа љубезни“.
Кога на мета се новинарите
Според извештајот на Комитетот за заштита на новинарите (КПЈ), од 7 октомври досега се убиени 167 новинари, 71 е повреден, а најмалку 11 новинари и двајца медиумски работници биле директно цел на израелските сили. КПЈ ја класифицираше нивната смрт како убиства.
За време на краткото примирје во ноември 2023 година, Алакад донесе тешка одлука да ја напушти Газа поради ескалацијата на опасностите за новинарите на теренот.
Трагичниот случај на новинарот Ваел Дахдух го истакнува разорното влијание на окупацијата. На 25 октомври, израелски воздушен напад ги однесе животите на неговата сопруга, 15-годишниот син Махмуд, 7-годишната ќерка Шам и 1-годишниот внук Адам. Потоа, на 7 јануари 2024 година, неговиот најстар син Хамза, исто така новинар, беше убиен додека се обидуваше да интервјуира раселени цивили.
„Она што најмногу ме исплаши беше тоа што видов како семејствата на новинарите ги напаѓаат и убиваат“, рече Алакад.
Присилно бегство
Алакад најпрво влегла во Египет со нејзината мајка, сестра и баба преку граничниот премин Рафах за време на првиот прекин на огнот, кој траеше само една недела. Тие потоа можеа да се преселат во Австралија благодарение на државјанството на нејзиниот вујко.
„Мислев дека ќе се вратам за две или три недели“, рече таа. „Не очекувавме офанзивата да трае толку долго. Сега се прашувам кога ќе можам да се вратам“.
Таа беше наградена со Меморијалната стипендија „Ширин Абу Аклех“, именувана во чест на палестинскиот американски новинар убиен од израелската армија во 2022 година. Грантот ѝ овозможи да магистрира по медиуми на Американскиот универзитет во Бејрут, кој го започна во август 2024 година.
По документирањето на геноцидот од Газа, Алакад најде нови начини да се залага за правата на Палестинците. Нејзините искуства ја формираат основата за нејзината претстојна книга „Очите на Газа“, која треба да биде објавена на 17 април од Пан Мекмилан.
„Оваа книга ми овозможува да ја покажам Газа низ моите очи и да ги споделам приказните за мојот палестински народ“, објаснува таа.
Алакад почна да ја пишува на 7 октомври 2023 година, кога изби израелската офанзива, а во неа се спојуваат поезија и наративи за масакрите на кои била сведок под бомбардирањето на Израел.
