Американскиот претседателот Доналд Трамп во понеделникот ги повлече Соединетите држави од Парискиот договор за борба против климатските промени. Кина изрази загриженост за потегот, а ОН изразија уверување дека Американците нема да се откажат од заштитата на климата.
Трамп потпиша извршна наредба за повлекување од Парискиот климатски договор пред приврзаниците да се соберат во арената „Капитал Уан“ во Вашингтон, велејќи: „Веднаш се повлекувам од неправедниот, едностран грабеж- Парискиот климатски договор. САД нема да ја саботира сопствената индустрија додека Кина загадува неказнето“, рече Трамп, отстранувајќи го најголемиот светски загадувач во историјата од глобалните напори за борба против климатските промени по втор пат во една деценија.
САД, Иран, Либија и Јемен надвор од договорот
Овој потег ги става САД заедно со Иран, Либија и Јемен како единствени земји во светот надвор од пактот од 2015 година, во кој владите се согласија да го ограничат глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа за да се избегнат најлошите влијанија од климатските промени.
Тоа го одразува скептицизмот на Трамп за глобалното затоплување, што тој го нарече измама, и се вклопува во неговиот поширок план да ги ослободи американските нафтени и гасни бунари од климатските ограничувања за да можат да го зголемат производството.
Повлекувањето стапува во сила за една година.
Соединетите Држави мора официјално да го известат генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш за повлекувањето, кое според условите на договорот ќе стапи на сила една година подоцна.
„И покрај повлекувањето, генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш е убеден дека американските градови, држави и бизниси ќе продолжат да покажуваат визија и лидерство работејќи кон нискојаглероде и отпорен економски раст што ќе создаде квалитетни работни места. Од клучно значење е САД да останат лидер во заштитата на животната средина. Колективните напори според Парискиот договор направија разлика, но треба заедно да одиме многу подалеку и побрзо“, изјави портпаролката на ОН, Флоренсија Сото Нино.
Соединетите Американски Држави се веќе најголемиот светски производител на нафта и природен гас благодарение на долгогодишниот бум на дупчење во Тексас, Ново Мексико и на други места, поттикнати од технологијата на фракинг и високите глобални цени од руската инвазија на Украина.
Пекинг е загрижен
Кина во вторникот одговори дека е загрижена поради најавата дека САД се повлекуваат од Парискиот климатски договор, а кинеското Министерство за надворешни работи во соопштението рече дека климатските промени се заеднички предизвик со кој се соочува целото човештво.
„Кина активно и доследно реагира на климатските промени и заеднички ќе ја промовира глобалната зелена транзиција и нискојаглеродната транзиција“, рече портпаролот на министерството Гуо Џиакун на редовниот брифинг со новинарите.
„Ниту една земја не може да застане настрана од ова, ниту може сама“, додаде портпаролот.
Ли Шуо, експерт за климатска дипломатија во Азискиот институт за општествени политики, рече дека повлекувањето на САД ризикува да ја поткопа способноста на Соединетите Држави да се натпреваруваат со Кина на пазарите за чиста енергија, како што се соларната енергија и електричните возила.
„Кина ќе победи, а САД ризикуваат да заостанат уште повеќе“, рече тој.
Европа, пак, ќе се придржува до овој договор и ќе продолжи да соработува со сите земји кои сакаат да ја заштитат природата и да го запрат глобалното затоплување.
„Сакаме поголема соработка со сите кои се отворени за тоа, што секако ги вклучува и нашите најблиски партнери. Мислам, се разбира, на САД. Нема економии во светот кои се поинтегрирани од американската и европската“, изјави Урсула фон дер Лајен во говорот во Давос на Светскиот економски форум.
Првиот приоритет на ЕУ, нагласи таа, е што поскоро да започне разговори со САД за заедничките интереси, а со тоа, додаде таа, ќе дејствува прагматично и ќе ги брани своите принципи. Таа додаде дека ЕУ е отворена за соработка со сите партнери.
„Трамп ги повлече САД од Парискиот договор за време на неговиот прв мандат, но бидејќи процесот траеше со години, Бајден веднаш го прекина во 2021 година. Повлекувањето најверојатно ќе трае пократко овој пат - една година, бидејќи Трамп нема да биде обврзан со првата тригодишна посветеност на договорот.
Светот сега е на пат за глобално затоплување од повеќе од 3 Целзиусови степени до крајот на векот, според неодамнешниот извештај на ОН, ниво за кое научниците предупредуваат дека може да предизвика каскадни влијанија како што се зголемување на нивото на морето, топлотни бранови и разорни бури.
Земјите веќе се борат да направат остри намалувања на емисиите потребни за да се намалат проектираните температурни зголемувања, бидејќи војните, политичките тензии и тесните владини буџети ги туркаат климатските промени надолу на листата на приоритети.
Пристапот на Трамп е во целосна спротивност со оној на поранешниот претседател Џо Бајден, кој сакаше Соединетите држави да ги предводат напорите за глобалната клима и се обиде да поттикне транзиција од нафта и гас преку субвенции и регулативи.
Трамп рече дека има намера да ги елиминира тие субвенции и регулативи за да го зајакне буџетот на владата и да ја зголеми економијата и да прогласи енергетска вонредна состојба за да го зголеми домашното производство на фосилни горива.
Тврди дека тоа може да го направи додека обезбедува чист воздух и вода..
