Светската здравствена организација (СЗО) објави дека собрала повеќе од 300 експерти чија задача е да направат нов попис на приоритетни патогени кои можат да предизвикаат епидемии и пандемии, но и да проучат какви закани претставуваат непознатите вируси кои би требало да се стават под строг надзор.
Целта на СЗО е да ја ажурира листата на патогени кои се користат како водич за истражување и инвестирање во развојот на вакцини, скрининг тестови и методи на лекување. Повеќе од 300 научници ќе ги проучуваат сите достапни податоци поврзани со повеќе од 25 семејства на вируси и бактерии.
Oсобено ќе се фокусира на проучувањето на таканаречената „болест Х“, сè уште непознат патоген што може да предизвика многу сериозна пандемија.
„Фокусирањето на приоритетните патогени и вирусни семејства преку истражување и развој на контрамерки е од суштинско значење за брз и ефективен одговор на епидемии и пандемии“, рече директорот за здравствени итни случаи на СЗО, Мајкл Рајан.
„Доколку немаше огромни инвестиции во истражување и развој пред пандемијата Ковид-19, немаше да биде возможно да се развијат безбедни и ефективни вакцини во рекордно време“, истакна Рајан, додавајќи дека списокот првпат е објавен во 2017 година.
Тековните инвестиции и истражувања вклучуваат ковид-19, вирусот ебола, треската Ласа, блискоисточниот респираторен синдром (МЕРС), тежок акутен респираторен синдром (САРС), вирусот Зика, вирусите Нипах и болеста Х.
Како дел од работата на овој значаен проект, за секој патоген што е означен како приоритет, научниците ќе ги утврдат празнините во тековното знаење и приоритетите во претстојните истражувања. Потоа може да се подготви план за развој на вакцини, третман и планови за скрининг тестови.
Во исто време, се прават напори за олеснување на клиничките испитувања за развој на такви алатки, а се разгледува и можноста за зајакнување на регулаторниот и етичкиот надзор. Ревидираната листа на приоритетни патогени се очекува да биде објавена до април 2023 година.
„Списокот на приоритетни патогени е исклучително важен за истражувачката заедница бидејќи покажува каде треба да се насочат напорите кога постои непосредна здравствена закана“, објасни Соумја Сваминатан, научен директор на СЗО.
Меѓународен договор за превенција на пандемијата
Истовремено СЗО се подготвува за следниот круг преговори за меѓународни договори за превенција на пандемиите.
Меѓувладиното преговарачко тело го отвора патот за глобален договор кој на крајот би можел да регулира како нациите се подготвуваат за потенцијални пандемии.
Експертите треба да се сретнат во Женева од 5 до 7 декември на трет состанок, на кој ќе разговараат за конвенција на СЗО или некој друг вид меѓународен договор за подготвеност и одговор на потенцијална пандемија.
Ова меѓувладино тело ќе ги известува земјите-членки на СЗО за напредокот постигнат во 2023 година, а конечните резултати ќе им бидат дадени на разгледување во 2024 година. Нацрт-текстот треба да се дискутира на состанок во декември.
Панелот на глобалната конвенција за јавно здравје, кој го сочинуваат владини претставници и здравствени експерти, смета дека нацртот сè уште не е доволно разработен.
Веруваат дека треба да се направи повеќе за разјаснување на прашањето за одговорноста, како и јасни рокови за дојавување и навремена реакција. Целта е да се избегнат што е можно повеќе штетни последици кога ќе се појави епидемија или пандемија.
„Откако ќе се открие постоење вирус или бактерија, често имаме неколку критични часови за пријава, проценка и делување кои овозможуваат спречување на ширењето на болеста пред да стане практично незапирливо“, се вели во соопштението на Панелот.
Тие сметаат дека треба да се дефинира нивното на итноста потребна за извршување на сите подготовки за болеста Х, за познатите патогени и за реакција на првата фаза.
„Од декември 2019 година, кога информациите за новиот коронавирус беа потиснати, а бројни земји, откако беа пријавени првите случаи на ковид, презедоа пристап „чекај и види“, сведоци сме на катастрофалните последици од неактивноста на самиот почеток.“
