Европските производители на маслиново масло алармираат бидејќи се очекува летните топлотни бранови да предизвикаат втора лоша реколта по ред.
Невообичаените суши се во срцето на кризата за овој сектор, што може да резултира со празни полици и зголемување на цените на маслиновото масло, предупредуваат бројките од индустријата.
„Многу сме загрижени“, рече Андреа Караси, генерален директор на италијанската асоцијација на производители на маслиново масло (Аситол).
„Навистина, бројките се јасни“.
Производството на маслиново масло во Европа се проценува дека ќе се намали за 40% во сезоната 2022-23 во споредба со претходната, според податоците објавени во јули од Европската комисија.
Шпанија, која сочинува приближно половина од вкупното светско производство на маслиново масло и е најголем производител на глобално ниво, забележа пад од 56%.
Производството на Грција се намали за 47%, на Португалија за 39%, а Италија забележа пад од 27%. Надвор од Европа, производството во Тунис е намалено за една четвртина, додека глобалниот пад е околу 26%.
Туркије е единствената светла точка со пораст од 17%.
Караси рече дека проблемите предизвикани од сушите се надополнети со порастот на трошоците за енергија и суровини, поттикнати од војната во Украина.
На пример, тој рече дека хартијата и стаклото потребни за пакување на маслиновото масло имале „луди цени“ во поголемиот дел од минатата година.
Овие фактори, додаде тој, веројатно ќе имаат негативно влијание и за следната сезона.
Мешавината на влијанието на војната и климатските промени нè тера да предвидиме уште една многу сложена кампања“, рече Караси.
Досега невидени сценарија
Сушите и топлотните бранови продолжуваат да го погодуваат Медитеранот, регионот кој го опфаќа најголемиот дел од европското производство на маслинки.
Според италијанската групација на фармери Coldiretti, Италија не само што доживеа рекордни жештини во јули, туку претрпе и 43 екстремни временски настани низ целата земја, двојно повеќе од она што беше забележано во истиот период минатата година.
Во Шпанија, речиси 9 милиони луѓе во многу области моментално имаат ограничено снабдување со вода поради екстремна суша, вклучително и во јужниот регион Андалузија, главен производител на маслинки.
Неодамна и Грција го доживеа најтоплиот јулски викенд во последните 50 години.
Залихите на маслиново масло во Европа на крајот на сезоната 2022-2023 се намалија за речиси 60% на 280.000 тони, во споредба со претходниот период, според податоците на Европската комисија.
Антонио Рагусо, четврта генерација земјоделец-маслинар и производител на масло од јужниот италијански регион Пуља, забележа пад на производството за 30 отсто и е загрижен дека ќе има сличен пад следната сезона.
„Се плашам дека ова ќе биде тренд и дека ќе доживееме сценарија невидени досега“, рече тој.
Конкретно, општиот пад на производството, особено во Шпанија, каде што другите земји, вклучително и Италија, купуваат маслинки или маслиново масло за да го зајакнат сопственото производство, ги влошува работите, рече Рагусо.
И покрај очекувањата поттикнати од добрата жетва во Туркије и атрактивноста на пазарот на ЕУ, увозот од ЕУ не се шири со многу побрзо темпо во споредба со минатата маркетиншка година, се вели во јулскиот извештај на Европската комисија.
Како резултат на тоа, комбинацијата на сите овие фактори забрзано ги зголемува цените на маслиновото масло. Намалената достапност ги одржува високите цени на производителите и дополнително ги поттикнува нивните нагорни трендови, соопшти Комисијата.
Производната цена на екстра девственото маслиново масло, со најрафиниран квалитет, се зголеми за 75% на 5,92 евра (6,50 долари) за килограм во текот на неделата што заврши на 21 мај, во споредба со истиот период од минатата година, според Меѓународниот совет за маслинки, меѓувладина група на земји кои произведуваат маслинки или производи добиени од маслинки.
Цената на италијанското екстра девствено маслиново масло се зголеми за 46% до 6,33 евра за килограм, додека скокот беше 70% до 5,6 евра за килограм за Грција.
Во такви услови, производителите стравуваат дека ќе има помала потрошувачка на маслиново масло во текот на следната година, при што потрошувачите ќе се префрлат на други производи, како што е маслото од семки од сончоглед.
Дополнително, европскиот извоз на маслиново масло во САД се намали за 20% во текот на минатата сезона, додека оној во Кина се намали за 31%, Канада за 18%, а во Велика Британија за 17%, според извештајот на Европската комисија.
„Ова дава општа негативна слика и нема да има магичен лек во претстојната сезона.„Сушата, за жал, не е завршена и бранот поскапувања не е завршен“, рече Караси.
