Aко целта живеела во зграда со неколку ката, војската била овластена да го убие него и сите во зградата со „глупа“ бомба, за да не трошат поскапи бомби / Photo: Reuters

Израелската војска означи десетици илјади луѓе во Газа користејќи го системот со вештачка интелигенција за таргетирање цели наречен Лавандер, со минимален човечки надзор и минимален интерес за жртвите, објавија информативните портали +972 Магазин и Локал Кол.

Лавандер беше клучен во невиденото бомбардирање на Палестинците во Газа, особено во почетните фази на војната, објавија +972 Магазин и Локал Кол, цитирајќи шест претставници на израелското разузнавање вклучени во наводната програма, кои тврдат дека, во најдобар случај, човечки преглед на предложените цели бил површен. Тие тврдат дека одлуките на Лавандер биле суштински третирани како да се човечка одлука“.

Системот за вештачка интелигенција спроведе опсежен надзор во Газа, што резултираше со список од 37.000 цели за бомбардирање, вклучително и бројни наводни оперативци на Хамас на ниско ниво, кои вообичаено не би биле цел на бомбардирање, според извештајот.

Откритието произлегува од интервјуата со шестмина израелски разузнавачи кои служеле за време на тековната војна на Тел Авив против Газа и биле вклучени во користење на вештачка интелигенција за истрага и уништување цели.

Еден разузнавач забележал за острата разлика помеѓу човечките емоции и студената ефикасност на машината: „Сите таму, вклучително и јас, изгубивме луѓе на 7 октомври. Машината го направи тоа ладно. И тоа ја олесни работата“.

Друг офицер го доведе во прашање значењето на човечката вклученост во процесот на селекција на цели, истакнувајќи дека нивната улога честопати изнесуваше малку повеќе од гумен печат.

„Би инвестирал 20 секунди за секоја цел во оваа фаза и би правел десетици од нив секој ден. Имав нула додадена вредност како човек, освен што бев печат на одобрување. Тоа заштеди многу време“, призна офицерот.

„Неми“ и „под“ бомби

Развиен од елитниот разузнавачки оддел на израелската војска, Единица 8200, Лавандер ја трансформираше идентификацијата на целта, брзо пребарувајќи низ податоците за да ги идентификува потенцијалните закани. Во една фаза, базата на податоци наведе десетици илјади палестински мажи, наводно поврзани со палестинските групи на отпорот, рационализирајќи го процесот на таргетирање.

Извештаите открија дека израелската војска, за одредени категории цели, воспоставила однапред одобрени цивилни жртви, дозволувајќи да продолжат воздушните напади дури и ако резултирале со значителна колатерална штета.

Оваа попустливост, особено евидентна во раните недели од конфликтот, овозможи напади врз борци од низок ранг користејќи не-водена муниција, што резултираше со уништување на цели домови и губење на цивилни животи.

Неверојатната бројка на загинати од околу 33.000 Палестинци за време на шестмесечниот конфликт, при што стотици семејства претрпеа повеќекратни загуби, ја нагласува мрачната реалност на влијанието на војната врз цивилното население.

Сведоштвата прикажуваат слика на војска под огромен притисок да даде резултати, при што командантите бараат континуиран прилив на цели за да се интензивира војната против опколените Палестинци.

Извештаите, исто така, откриваат флуктуации во прагот за прифатливи цивилни жртви, при што израелската војска, наводно, одобрила напади врз највисоките функционери на Хамас, а кои би можеле да резултираат со смрт на над 100 цивили.

Овој попустлив пристап кон колатералната штета, особено за милитантите од понизок ранг, покренува значителни правни и етички грижи.

Тројца разузнавачки извори за +972 Магазин и Локал кол изјавија дека помладите оперативци на Хамас означени од Лавандер биле убивани само со „глупи“ односно неми бомби, за да не се користи поскапото вооружување.

Импликацијата, објасни еден извор, беше дека армијата нема да погоди помала цел која живее во висока зграда, бидејќи армијата не сакаше да потроши попрецизни и поскапи „подни“ бомби со поограничен колатерален ефект, за да го убие.

Но ако целта живеела во зграда со само неколку ката, војската била овластена да го убие него и сите во зградата со „нема“ бомба, според истрагата.

Воени злосторства за „несразмерни напади“ со систем на ВИ

„Не бевме заинтересирани да убиваме оперативци на Хамас само кога тие беа во воен објект или беа ангажирани во воена активност“, изјави еден од анонимните офицери за публикациите.

„Напротив, ИД ги бомбардираше во домовите без двоумење, како прва опција. Многу е полесно да се бомбардира домот на семејството. Системот е изграден да ги бара во овие ситуации“.

„Потребен е независен преглед од разузнавачки аналитичар, кој ќе потврди дека идентификуваните цели се легитимни цели за напад, во согласност со условите утврдени во директивите на ИД и меѓународното право“, изјави израелската армија за медиумите како одговор на истрага.

Известувачот на ОН Бен Саул предупреди на можни воени злосторства поради израелските воени одлуки.

Специјалниот известувач на ОН за човекови права и контратероризам рече дека извештаите за одлуката на израелската армија дека е дозволено да се убиваат 15 или 20 Палестинци за секој соработник на Хамас на ниско ниво, може да претставуваат „воени злосторства“.

„Доколку е вистина, многу израелски напади во Газа би биле воени злосторства за извршување непропорционални напади“, рече Саул во објавата на социјалните мрежи.

TRT World
Популарни