Сесијата со прашања и одговори по прикажувањето на револуционерниот документарен филм „Свето откупување“ во Сараево даде неверојатен увид за премолчената поддршка на израелската влада на илегалните доселеници.
53-минутниот документарец на ТРТ Ворлд ја освои престижната награда на жирито на програмата на фестивалот за документарен филм АЏБ на седмиот Балкански филмски фестивал Ал Џезира што се одржа од 13 до 17 септември во Сараево, Босна и Херцеговина.
Проекцијата во Сараево ги разбуди болните спомени од геноцидот во Сребреница, бидејќи многумина можеа да повлечат паралели меѓу ционистичките доселеници и етничките српски сили кои се вклучија во масакри од големи размери во 1995 година.
По гледањето на „Свето откупување“, публиката во Сараево стана љубопитна за тоа како екипата на ТРТ успеала да ги интервјуира водачите на фанатичната Младина на Хилтоп- организација која дури и израелската разузнавачка агенција Шин Бет ја смета за премногу екстремистичка- и како успеале да добијат пристап до „локалитети“ за чие постоење дури ни Израелците не знаат.
На првиот дел од прашањето одговори продуцентот Аслихан Екер Чакмак, потсетувајќи дека расистичкиот и геноциден дискурс што доаѓа од устата на ликовите во документарецот како Даниела Вајс, Нати Ром и други, веќе многу пати се емитувани на ТВ, но дека сме станале имуни на тоа.
Креаторите на филмот рекоа дека Вајс- лидер на движењето на доселениците Начала-била толку често на телефон со Бенјамин Нетанјаху што дури и за време на снимањето морала да се одмори и да разговара со него некое време.
Во текот на истражувањето, на филмаџиите им стана јасно дека екстремно десничарската влада предводена од премиерот Бенјамин Нетанјаху премолчено ги поддржува радикалните израелски доселеници кои усвоија насилни методи за да ги истераат Палестинците од нивните земји на окупираниот Западен Брег.
Документарецот нуди досега невиден поглед на злосторствата извршени од радикалните доселеници на окупираниот Западен Брег, а исто така нуди увид во плановите на ултра-религиозните организации да ја подели опколената Газа на доселениците.
Проекцијата во Сараево беше меѓународна премиера на филмот по неговото прво прикажување на настан во Истанбул и последователно емитување на домашните канали на ТРТ пред фестивалот.
На прашањето како успеале да стигнат до доселеничките претстражи, одговорот бил „посветена тимска работа“ на истражувачките новинари на ТРТ, вклучително и Хозе Карлос Соарес, кои ги ставија своите животи на линија.
Хозе Карлос Соарес се опиша себеси како кршач на мраз, играјќи фудбал со децата, правејќи ги да се чувствуваат удобно, но на крајот на денот, како што истакна, тие дури и не мораа да поставуваат никакви „сугестивни прашања“ до доселениците и нивните водачи.
Тие самите избраа да кажат дека е невозможно да се живее со Палестинците, дека Палестинците треба да ја напуштат Палестина или дека доселениците ќе мора да ги убијат сите.
Претстражите или пунктовите се поставени од „пионери“ како што Нати Ром ги нарекува доселениците, јасно алудирајќи на начинот на кој Европејците ги украдоа земјите на домородните Американци.
„Сите ние сме многу запознаени со населбите, но никогаш не ни е покажана механиката како тие започнуваат, со ционистички семејства кои живеат во карвани на врвовите на ридовите, израелската армија доаѓа да ги „заштити“ и потоа го прогласува местото како дел од Израел“, велат креаторите на документарецот.
Тие, исто така, открија дека нападот на Израел врз Газа започнал кога екипата веќе снимала на окупираниот Западен Брег и дека откако веќе ја добиле довербата на Даниеле Вајс, веднаш дознале дека доселениците веќе подготвуваат планови да се населат во Газа.
Документарецот завршува со група доселеници, вклучително и член на Кнесетот, кои се качуваат на брод за да дознаат кои делови од Газа ќе ги земат за себе од безбедно растојание, додека израелската армија бомбардира цивили, „исчистувајќи“ го просторот за нив.
Документарецот на тој начин успева да го поврзе она што се случува на Западниот Брег со она што се случува во Газа со разоткривање на многуте делови од машината која е геноцидната држава Израел.
И на прашањето дали екипата не се плашеше за сопствената безбедност откако филмот излезе во светот, Чакмак рече дека фанатичните доселеници се многу среќни што ја емитуваат нивната геноцидна намера, а режисерот Танју Сахин ја потсети публиката дека нивните „ животи не се поскапоцени од палестинските деца што ги гледаме како умираат на нашите екрани секој ден“.
Во својот говор, заменик-генералниот директор на ТРТ, Омер Фарук Танриверди, рече дека е особено значајно за турскиот јавен радиодифузер што наградата била доделена во Босна и Херцеговина, каде што лузните од Сребреница сè уште се многу свежи.
Тој додаде дека од 7 октомври, ТРТ Ворлд се обидува да ги пренесе фактите за геноцидот во Газа до светската публика и дека документарниот филм е кулминација на нивните напори да го натера светот да ја слушне приказната на Палестина.
Тој рече дека ТРТ ќе продолжи со напорите да ја „скрши тишината“ и се надева дека филмот ќе продолжи да допира до меѓународната публика.
На специјална проекција, фестивалот го прикажа „Прстенот на вујкото“ на Аида Хаџимусиќ, за самата режисерка која се обидува да ја спои приказната за убиството на нејзиниот вујко, а публиката гледаше воодушевена, плачеше, гласно зборуваше на екранот (особено во сцените каде што се прикажуваат српските ликови когнитивна дисонанца за геноцидот).
Беше одлично потсетување дека филмовите имаат улога во комеморацијата на загинатите и обработката на она што се случило.
