Смртоносни поплави во регионот „Рогот на Африка“. Летни шумски пожари што ги опустошија канадските шуми. Невидени Глобални температурни рекорди во историјата на човештвото.
Активистите за заштита на животната средина велат дека веќе нема сомнеж дека е потребна итна колективна акција за да се зачува планетата погодна за живот.
Во контекст на климатските разговори на ОН COP28 во Дубаи, еве пет работи на кои треба да внимавате:
Енергетската транзиција
Сите очи се вперени во реформите што ќе го усвојат лидерите во врска со транзицијата од фосилни горива кон обновливи извори на енергија - од клучно значење за ограничување на долгорочното затоплување на 1,5 степени Целзиусови, како што е предвидено со Парискиот договор.
На COP26 во Глазгов, во 2021 година, земјите се согласија на „постапно укинување“ на „ненамалената моќност на јаглен“. Оттогаш, меѓу владите и активистите се гради импулс за да се прошират слични идеи и за нафтата и гасот, иако точната фраза ќе треба да се изработи.
Има големи очекувања од доброволните ветувања за тројно зголемување на капацитетите за обновлива енергија до 2030 година, цел што ја поддржаа Соединетите Држави и Кина во неодамнешната изјава за климата, како и за двојното зголемување на годишната стапка на подобрувања во енергетската ефикасност.
Обврските треба да дојдат во форма на официјален одговор на „Глобалниот инвентар“, извештај објавен во септември кој нагласува колку малку светот направил за справување со кризата.
Реализирање на „загуба и штета“
Голем напредок на COP27 се забележа во Шарм ел-Шеик, Египет, со начелниот договор за компензација на климатски ранливите земји кои се најмалку одговорни за емисиите на стакленички гасови и се соочуваат со сè потешки временски влијанија.
Но, работата на новиот фонд се покажа комплицирана, а преговорите се одолговлекуваат повеќе од една година. Меѓу прашањата на кои треба да се одговори се и: Дали ќе плаќаат сите земји или само богатите? Кои ќе бидат примателите? Каде би се наоѓал фондот?
На почетокот на ноември беше постигнат кревок договор, а претседателот на COP28, султанот Ахмед Ал Џабер, во неодамнешното интервју рече дека се надева дека одлуката ќе биде усвоена на почетокот на конференцијата.
Јазот во финансирањето на климата
Експертските групи веруваат дека на светот му требаат повеќе од 3 трилиони американски долари годишни текови поврзани со климата до 2030 година за да се одржат во живот климатските цели - но досега земјите во развој заостануваат, како во однос на забрзувањето на декарбонизацијата, познато како ублажување, така и во градење отпор на климатски влијанија , познат како адаптација.
Во 2009 година, побогатите земји ветија дека ќе достигнат 100 милијарди долари годишно финансирање за овие приоритети до 2020 година - цел што конечно беше исполнета минатата година, според извештајот на ОЕЦД.
Се очекува COP28 да постави нова цел за финансирање што ќе ја наследи старата цел од 100 милијарди долари, иако од нив не се бара да донесат таква одлука оваа година.
Исто така, би можело да даде прилика за подобро дефинирање и операционализирање на клаузулата 2.1(в) од Парискиот договор, кој повикува „Да ги направиме финансиските текови конзистентни со патеката кон ниски емисии на стакленички гасови (GHG) и развој отпорен на климата“.
Метан и системи за храна
Атмосферскиот метан е вториот најголем придонесувач за климатската криза, но доби релативно мало внимание во споредба со јаглерод диоксидот, и покрај неговото силно влијание на затоплувањето.
Кина, Соединетите Американски Држави и Обединетите Арапски Емирати планираат заеднички да одржат самит за стакленички гасови без метан и CO2 на разговорите, што би можело да доведе до зајакнување на „Глобален метан залог“ од 2021 година за намалување на емисиите за 30 отсто до 2030 година.
COP28, исто така, ќе биде првата ваква конференција која ќе има голем фокус на системите за храна, одговорни за една третина од вештачките стакленички гасови, со тешки временски услови и суши, кои, исто така, го загрозуваат производството и транспортот на храна.
На самитот ќе учествуваат стотици „субнационални“ лидери како што се градоначалници и гувернери.
Околу 70 отсто од луѓето во светот се очекува да се преселат во големите градови до 2050 година, а зголемувањето на нивното учество во климатската борба се смета за витално, особено кога националните влади го запираат напредокот.
