Халил Нукиќ имал само 11 години кога во 1992 година го напуштил родното Запоље кај Братунац, Босна и Херцеговина, заедно со родителите, браќата и сестрите. На 14 години заедно со мајка му, најмалиот брат и сестрите тргнал кон Поточари, а татко му Смајо и 16-годишниот брат Мујо тргнале во колона кон слободната територија. Никогаш повеќе не ги видел, а, како што вели, веќе не му доаѓаат ниту во сон.
Во 2005 година во Меморијалниот центар Поточари го погребал својот брат Мујо, а на 11-ти овој месец ќе го погреба и татко му Смајо. Исклучително добро се сеќава на воените години: бегството од Запоље, кое го запалија единиците на босанските Срби, животот со тетка му во селото Брезовице, животот во Сребреница на релација помеѓу стоковната куќа и старата полициска станица.
Се сеќава на детските игри со брат му Мујо, но и на работата на полињата со татко му Смајо. Кога се разбудил на 11 јули 1995 година, во општиот метеж, не се поздравил ниту ги прегрнал татко си и брат му.
„Нашето детство ни беше уништено од војната. Немавме детство. Детството ни помина криејќи се за да не те убијат. И тоа е тоа“, вели Халил Нукиќ, денес 41-годишен сопруг и татко на две деца кој живее во Шпионица кај Сребреник.
Болни сеќавања
Брат ми Мујо е пронајден во масовната гробница во Каменица - Чанчари, а таткото Смајо некаде на површината. Пронајдени се само дел од черепот и клучната коска. Споредувајќи го погребот на неговиот брат со погребот на татко му, вели дека е малку полесно, но дека се плаши како сето тоа ќе го поднесе мајката Мушва, која двапати се онесвестила кога го спуштале Мујо во гроб.
„Сега е малку полесно да се издржи. Човек е малку постар и позрел. Тогаш бев момче, беше тешко да се поднесе. Тешко, тешко... Вие сами го знаете тоа. Две години постар од мене, а јас го закопувам“, вели тој.
Фотографијата како спомен
Сè што му останало од таткото е само една фотографија. Полицајците во Братунац ѝ ја дале на мајката фотографијата која била на еден од документите. Се сеќава добро на ликот на татко му, говорот, однесувањето..., и вели дека не бил строг кон него, браќата Мујо и Ениз, сестрите Смајила и Санела.
„Пред војната работеше во градежништво, малку беше дома. Ние бевме со мајка ни, а нашата област е сточарско-земјоделска, се работеше...“, вели Нукиќ.
На 11 јули 1995 година отишол во Поточари со мајка му, четиригодишниот брат Ениз и сестрите Смајила и Санела и како 14-годишно момче го слушал говорот на воениот злосторник Ратко Младиќ.
„Од Младиќ бев да речеме на 15-20 метри. На онаа снимка, кога тоа дете го погали по главата, бев оддалечен 15-тина метри. Знаете како... доаѓа... ракавите му се засукани, никој ништо не му може, се прави ’пенга‘. На сите нас кои бевме во Поточари животот ни беше во негови раце“, вели и се присетува кога камерите се изгасиле.
„Тогаш се појавија мизерија и беда. Бевме во фабриката, во цинкарницата. Познатата жолта куќа, преку патот, нема 20 метри, а ние бевме во таа фабрика, и извадија пет-шест момци, военоспособни момци, ги однесоа и никогаш никој не се врати“, истакнува Нукиќ.
Живот ставен на коцка
Следниот ден биле принудени да излезат од фабриката, ноќта ја поминале на ливада, а потоа дошол моментот кога неговиот живот бил ставен на коцка. Тој тргнал кон паркираните камиони и автобуси низ барикадата на српските војници кои момчињата ги одвојувале од нивните мајки. Не се сеќава како поминал покрај нив, како го гледале...
„Не можам никако да го кажам тоа затоа што имав среќа и поминав, но најверојатно тие гледаа. Знам дека многу мои школски другари од Сребреница не дојдоа. Тие останаа во Поточари. Имав среќа да поминам“, раскажа Нукиќ.
На синот му дал име по брат му. На куќата што ја изградиле во Шпионица стои графитот Мујо Н. Тој го добил синот во 2006 година, десет месеци по погребот на брат му, а ќерка му ја добил во 2008 година. Работи од кога знае за себе, а мајстор е за тапациран мебел. Го привлекува родното место, но живее во Шпионица, децата одат на училиште, а тој им раскажува од каде е и што се случило.
„Тие прашуваат сè. Не можам да одам во мојот роден град без тие да дојдат со мене. Значи, не можете да одите затоа што велат: одиме и ние, тато, бидејќи ти си од таму. И мора да разговараме. Ако не разговараме, тоа ќе заврши, нема да знаат од каде е, што е, како се случи. Ако не зборуваме, ќе се повтори“, истакнува Нукиќ.
Тој смета дека луѓето мора да живеат заедно во Босна и Херцеговина.
„Ова е таква земја. Можете да живеете заедно, но бидете на дистанца и не им верувајте како татко ми и другите луѓе кои им веруваа во 1992 година дека нема да го направат тоа, а да се живее мора..“, смета Халил Нукиќ, кој имал среќа да преживее, но деветмина од семејството Нукиќ, меѓу кои татко му и брат му, и седум други роднини не го преживеале геноцидот што го извршија припадниците на Армијата и МВР на Република Српска.
