Шетајќи низ живописниот кварт Бакиркој на европската страна на Истанбул, ќе поминете покрај Музејот на камерата „Хилми Накипоглу“ без да го сфатите богатството што го содржи.
Од 1997 година, овој музеј ја прикажува приватната колекција на бизнисменот Хилми Накипоглу и содржи артефакти и инструменти кои ја бележат историјата и еволуцијата на камерата- инструментот што ја одигра можеби најголемата улога во документирањето на историјата од крајот на 19 век.
„Замислете ја секоја камера како личност која го меморира она што го гледа. Секоја камера има приказна, исто како и секој човек. Снимала сè што е поврзано со горчливи и слатки настани. Верувам дека и тие камери имаат различни идентитети, како луѓето, вели Хилми Накипоглу, кој го основа првиот музеј на камери во Туркије.
Камера луцида
Приказната на Накипоглу за фотографијата почнува во неговиот ран живот. Роден во Газиантеп во 1948 година како прво дете на таткото трговец, Хилми Накипоглу дошол во Истанбул во 1958 година откако семејството се преселило.
Неговиот интерес за фотографија почнал да расте поради поголемата достапност на камери и друг материјал како што се филмските ролни во големиот град.
Сепак, полека, неговиот интерес за фотографијата прераснал во љубов кон инструментите што ги прават фотографиите. До 1970 година, Накипоглу стана љубител на фотоапарати и колекционер.
До моментот кога го отвори музејот за да ја изложи својата приватна колекција, тој собра неверојатна разновидност на инструменти од целиот свет, а најраниот експонат датира од 1896 година. Тоа е една година откако филмовите беа официјално измислени од браќата Лумиер.
Овде, секој со љубов реставриран и одржуван инструмент и фото рамка се неверојатно убави. И стари. Најновата изложена камера е стара половина век.
„Со текот на годините почнав да ја градам мојата колекција со купување камери. Особено за време на викендите. Понекогаш дури и две или три. Секаде каде што имаше распродажба на камери, јас бев таму. Познавав голем број дилери на половна стока. Кога би начекале нов инструмент, веднаш ми се јавуваа. Сега собрав околу 1.000 камери и продолжувам да собирам, додава Накипоглу.
Во витрините се изложени преносни и непреносливи студиски камери, камери со двојни леќи, шпионски или мини камери и камери со полароид, вклучувајќи 60 брендови од различни земји.
Предмети од одделот Q на Џејмс Бонд
Меѓу нив, особено големо внимание привлекуваат шпионските камери.
„Во музејот имам инструменти кои снимаат на многу тенки филмови од 8 милиметри, кои ги користеле тогашните шпиони. Некои од нив изгледаат како запалки или пенкала, други како лименки со газирани пијалаци наменети да ги измамат луѓето. Како што камерите беа измислени од потреба, така и шпионските камери беа намалувани од потреба.
Накипоглу со децении во својата куќа ја изложуваше колекцијата на која потроши цело богатство. За цело време на гостите им кажувал дека сака во иднина да основа музеј. „Како што рече [Мишел де] Монтењ“, вели Накипоглу, „Ниту еден ветер не дува во прилог на оној кој нема одредено пристаниште“.
Тој ден дојде во 1997 година. Во спомен на неговата мајка Нефус тој го основаше Училиштето „Нефус Накипоглу“ за деца со интелектуална попреченост. Празниот последен кат од зградата стана неговиот посакуван музеј на камери. Оттогаш, 25 години Накипоглу ги пречекува посетителите на музејот, меѓу кои и е Рауф Денкташ, основачот и првиот претседател на Турската Република Северен Кипар (ТРСК), кој случајно е ентузијаст за фотографија. Друг познат редовен гостин е познатиот турско-ерменски фотограф Ара Ѓулер.
Со текот на времето, тој почувствува потреба да се пресели за да ја испочитува неговата огромна колекција. Тоа се случи во 2022 година, кога Накипоглу го пресели музејот во зграда во историската четврт Бакиркој.
Музејот сега нуди и обука за фотографија, но во дигитален медиум, каде што децата и младите се запознаваат со колекцијата и културата околу хобито. Денес, музејот е домаќин на стотици посетители кои се страсни вљубеници во фотографијата и камерите.
Можеби, ако сте во Истанбул, можете и вие да наминете следниот викенд.
