Габа која ја има само во растенија зарази маж во Индија и тоа предизвика загриженост за растечката закана од микроорганизми кои преминуваат од еден вид на друг.
Chondrostereum purpureum, која предизвикува болест на сребрениот лист кај растенијата, беше причина за влошување на состојбата на 61-годишен маж од Калкута. Кашлица, замор и тешкотии при конзумирањето храна биле последиците, се вели во трудот објавен во списанието Medical Mycology Case Reports.
Неименуваниот пациент е експерт кој работи со габи и печурки. Со рутинските лабораториски тестови не можеше да се утврди од што се разболел. Откако беа испратени примероци во лабораторија на Светската здравствена организација, лекарите успеаја да потврдат дека мажот се заразил со габична инфекција.
Антигабичните лекови му помогнале да се опорави.
„Ова беше ретка габа и не сме го виделе ова порано во нашата пракса. Конвенционалните методи со LCB (тип на тест за откривање на габи) не беа убедливи. Затоа моравме да користиме секвенционирање на ДНК за да ја утврдииме причината“, изјави Сома Дута, индиски микробиолог кој е коавтор на трудот.
Додека преносот на габични инфекции меѓу растенијата и луѓето се случувал и порано, новиот случај во Индија е првиот што е пријавен дека вклучува chondrostereum purpureum, кој исклучиво ги погодува растителните видови, особено семејството рози.
Некои медиуми објавија дека ова е прв пренос на габична инфекција од растение на човек, што ги натера луѓето да направат сценарио слично на она во популарната ТВ серија „Последниот од нас“ ( The Last of us), во која габична болест ги претвора луѓето во зомби.
„Мислам дека не треба да има причина за паника. Што се однесува до овој пациент, продолжената изложеност е веројатната причина за добивање на оваа инфекција“, вели Дута.
Миграцијата на патогени од растителните и животинските светови ги стави на работ здравствените експерти и официјалните лица. Се верува дека и коронавирусот, кој уби повеќе од 6 милиони луѓе во последните три години потекнува од животински извор.
Во светот на опасните патогени, габичните инфекции претставуваат сериозен предизвик за глобалното здравје бидејќи е тешко да се идентификуваат и само мал број лекови се достапни на пазарот за лекување во споредба со десетици терапии за бактерии и вируси.
Габите се насекаде - живеат и се размножуваат во почвата, растенијата, животните и водата. Тие играат важна улога во разградувањето на органскиот материјал како паднатите лисја и хранењето на дрвјата со хранливи материи. Повеќето од нив се безопасни и предизвикуваат мали непријатности.
Меѓу милионите различни видови габи што постојат во нашата средина, околу 30 или повеќе, како што се аспергилус, криптокок и габичен кератитис, кои можат да предизвикаат слепило и да ги разболат луѓето. Стапката на смртност од габични инфекции е висока особено кај луѓето со ослабен имунолошки систем.
„Габата може да биде закана за нас во секое време. Можеби има само неколку од нив, но стапката на смртност од која било инвазивна габична инфекција е 40 проценти и тоа не е добро. Четириесет проценти значи дека речиси секој втор пациент ќе умре“, вели д-р Аруналоке Чакрабарти, поранешен претседател на Меѓународното здружение за микологија на животни и луѓе и авторитет за габични инфекции.
Стапката на смртност од Ковид-19 дури и во една од најпогодените земји, како што е Перу, не надминала 5 проценти, според анализата на Универзитетот Џон Хопкинс.
Тивкиот убиец
Смртта поради компликации кои произлегуваат од габични инфекции во голема мера останува незабележана.
Глобалната акција за габични инфекции, меѓународна организација составена од водечки експерти во оваа област, вели дека повеќе од 1,5 милиони луѓе годишно умираат од габични инфекции. Но, причината зад многу смртни случаи е недоволно дијагностицирана или погрешно пријавена.
Секоја година умираат стотици илјади луѓе со вирус на човечка имунодефициенција (ХИВ). ХИВ го слабее имунолошкиот систем, што ги прави пациентите ранливи на други болести, како што е туберкулозата.
Но, таа убива само една третина од пациентите со ХИВ, додека вистинската причина зад речиси половина од смртните случаи се габични инфекции.
Без соодветна обука, лекарите и медицинските сестри можат погрешно да дијагностицираат бидејќи симптомите на габични инфекции, како што се треска и кашлица, се доста чести.
Сличен дијагностички предизвик се јавува во лабораториите. Вообичаената хемокултура, па дури и скеновите не се доволни за откривање на габи во повеќето случаи. Поновите тестови за биомаркери се скапи и сè уште претставуваат предизвик за лажно-негативни резултати, вели Аруналоке Чакрабарти, поранешен претседател на Меѓународното здружение за микологија на животни и луѓе и авторитет за габични инфекции.
„Општо земено, нашата медицинска програма или дури и курсот за техничар не ги опфаќа детално габичните заболувања. Тоа е повеќе фокусирано на бактериски болести“, посочува тој.
Празнините во дијагностичката способност беа изразени во Индија пред две години, кога лекарите предолго ги ставаа пациентите со Ковид-19 на моќни стероиди без да сфатат дека тоа ги изложува на смртоносна мукормикоза, позната и како црна габа.
Стероидите го ослабуваат имунолошкиот систем, кој е природен одбранбен систем на нашите тела од патогени.
Без соодветна дијагноза и тестови, лекарите на крајот даваат антибиотици наместо антифунгални лекови, што доведува до отпорност на габи и прави габични патогени тешко да се лекуваат. Кожна габа наречена трихофитон стана отпорна на антифунгални средства. Наидовме и на Candida auris, нова габа што не постоеше пред 15 години вели Денинг од Универзитетот во Манчестер.
Минување низ кралствата
Растителни или животински габи кои ги инфицираат луѓето е редок феномен, но не и невообичаен.
Секоја година, 3 до 5 нови габични инфекции се откриваат кај пациенти кои можат да се проследат кај растенијата или животните, вели Денинг, додавајќи дека тоа може да биде поради климатските промени.
Во секое време, вдишуваме илјадници габични честички или микроорганизми познати како спори. Повеќето од нив не можат да преживеат на просечната температура на нашето тело од 37 степени Целзиусови и умираат.
Една од причините зошто нашите прсти и очи се со поголема веројатност да бидат заразени со габични инфекции е затоа што тие имаат релативно пониски температури од 32, односно 34 степени.
„Значи, температурата на нашето тело убива многу габи. Но, ќе има некои кои, знаете, ќе почнат да го надградуваат еволутивниот нанос со толеранција на висока температура и тоа веројатно ќе доведе до дополнителни човечки инфекции и други инфекции на птици и цицачи, исто така“, вели Денинг.
Смртоносната форма на габа уби стотици видови жаби со тоа што ја напаѓа нивната кожа и им го отежнува дишењето и пливањето.
За луѓето, Candida auris, габична инфекција на крвотокот, која првпат се појави во 2007 година, стана голема закана, вели Центарот за контрола и превенција на болести.
„Брзо се рашири низ светот и веќе е пандемија. Има стапка на смртност од 40 проценти и до денес не знаеме за неговото потекло“, вели Чакрабарти.
