Дер Лајен: Напредок во преговорите на Црна Гора, Албанија и Србија

Шефот на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, по Самитот ЕУ - Западен Балкан во Брисел, ја истакна важноста од компромис за надминување на билатералните пречки. „Мораме да се издигнеме до нова реалност, а новата реалност е дека не е доволно едноставно да ја оставиме вратата отворена за нашите амбициозни членови, туку треба да бидеме активни и активно да ги зближуваме. Истата амбиција и политичка посветеност ќе ја задржиме и во овој нов мандат. Ќе продолжиме напорно да работиме на два приоритети со нашите партнери од Западен Балкан. Едно е пристапување во ЕУ, а друго е постепена интеграција на нашиот единствен пазар“, рече таа. Таа нагласи дека има значителен напредок во изминатата година. „Само оваа недела затворивме уште три поглавја од преговорите со Црна Гора. Се надеваме дека ќе видиме повеќе затворени во 2025 година. Исто така, штотуку отворивме кластер за надворешни односи со Албанија и Европскиот совет се согласи да продолжи напред кон отворањето на кластерот 3 со Србија. Писмото е испратено“, изјави Урсула фон дер Лајен. Според неа, секој претходен бран на експанзија е зајакнат. „Идните земји-членки мора да се подготват за обврските од членството, но во исто време ЕУ мора да се прилагоди за да прими поголемо семејство и... Комисијата ќе ги разгледа своите главни секторски политики. Сакаме да се погрижиме тие да се прилагодат на поголемата Унија“, рече таа. Таа посочи дека пристапниот процес е ригорозен, заснован на заслуги и така ќе остане, но со оглед на геополитичката ситуација, тие ги удвојуваат напорите за поддршка на партнерите кои сакаат да напредуваат. Таа зборуваше и за постепеното интегрирање во единствениот пазар. „Планот за раст може да ги доближи економиите од Западен Балкан до нас. Економиите на Западен Балкан во моментов се на 35 отсто од просекот на ЕУ. Планот за раст има потенцијал да ја удвои нивната големина во оваа деценија, па во рамките на овој мандат. Планот за раст е шест милијарди евра инвестиции, а принципот е инвестиции и реформи. Сега имаме пет многу амбициозни реформски планови за пет партнери од Западен Балкан. Тие предлагаат реформска агенда, а ние со нетрпение очекуваме да ја добиеме шестата, а за возврат на овие реформи тие се поддржани со инвестиции“. Таа посочи дека подготвуваат предфинансирање од над 300 милиони евра за почеток на реформите. „Истовремено, што е најважно, Планот за раст им нуди на партнерите од Западен Балкан постепен пристап до нашиот единствен пазар. Затоа, тоа е инвестиција и отвор за реформи“, нагласи таа. Како пример таа ги наведе таканаречените зелени патишта, наведувајќи дека тие го забрзуваат движењето на луѓе и стоки на 10 клучни гранични премини меѓу Европската Унија и Западен Балкан, што ќе го намали времето на чекање на границата до 80 проценти. Дополнително, тие го воведуваат Западен Балкан во Единствената зона за плаќања во евра (СЕПА), т.е. едноставен евтин и брз сигурен трансфер на пари меѓу Западен Балкан и Европската Унија. „Многу важно за граѓаните и компаниите. Од следната година ќе се приклучат и Албанија и Црна Гора. Наскоро ќе следат Северна Македонија и Србија“, додаде таа. Таа посочи дека партнерите напредуваат и на заедничкиот регионален пазар на Западен Балкан. На Самитот во Брисел присуствуваа Жељка Цвијановиќ, претседателка на Претседателството на Босна и Херцеговина, како и премиерот на Северна Македонија Христијан Мицкоски, премиерот на Албанија Еди Рама, претседателката на Косово Вјоса Османи, претседателот на Црна Гора Јаков Милатовиќ и Претседателот на Србија Александар Вучиќ.