Периодот на пандемијата од Ковид-19 поради мерките за заштита од ширење на вирусот донесе „ново нормално“ и предизвика големи промени во економските текови на што не остана имун ниту авионскиот сообраќај. Поради тоа дојде до значително намалување на бројот на патниците и летовите од аеродромите ширум светот, вклучувајќи го и балканскиот регион.
Сега, официјалните статиситчки податоци покажуваат дека бројот на авионските патници во Европа е во пораст, но се уште не е на предпандемиското ниво од 2019 година. Слична е состојбата и во земјите од регионот, каде дури има и неколку аеродроми кои работат подобро отколку пред пандемијата.
Што вели статистиката за авионскот сообраќај во земјите од регионот?
Аеродромот Никола Тесла во Белград е регионален лидер во однос на обемот на сообраќај.
Резултатите од 2022 година покажуваат стабилно закрепнување. Услужени се 5.610.487 патници, што е повеќе за 71 отсто во споредба со 2021 година, а за 8,9 отсто помалку во во споредба со 2019 година. Реализирани се вкупно 65.644 комерцијални летови, 34 отсто повеќе во споредба до 2021 година и само 6,7 отсто помалку летови отколку во текот на 2019 година.
Аеродромот Никола Тесла е дел од глобалната мрежа Vinci Airports, сопственост на францускиот холдинг Vinci group.
Аеродромот во Тирана со над 5 милиони патници
Во текот на 2022 година, меѓународниот аеродром „Адем Јашари“ во Приштина опслужил рекорден број патници. На аеродромот, со кој управува турската компанија Лимак во партнерство со компанијата Аеродроми Лион, бројот на патници лани достигна 2.994.560 или за 37,31 отсто повеќе во споредба со 2021 година. Вкупниот број на летови во 2022 година достигна 21.842, или за 21,28 отсто повеќе од една година претходно. Најмногу патници биле од Швајцарија, Германија, Турција, Австрија и Обединетото Кралство.
Позитивни резултати бележи и Меѓународниот аеродром „Мајка Тереза“ во Тирана, чиј концесионер од 2005 година е конзорциумот TIA составен од германската компанија HOCHTIEF AirPort, развојно инвестициската организација Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft (DEG) и Albanian-American Enterprise Fund. Oд октомври 2016 година China Everbright Limited меѓународна компанија за инвестиции и управување со средства со седиште во Хонг Конг, купи 100 отсто од акционерскиот капитал на TIA. Од декември 2020 година Kastrati Group SHA, водечка независна компанија со седиште во Албанија поседува 100 отсто од акционерскиот капитал на Меѓународниот аеродром во Тирана.
На аеродромот во Тирана бројот на патници лани бил поголем во однос на периодот пред пандемијата на Ковид 19 во 2019 година.
„Мајка Тереза“ може да се пофали со ланските 5.198.550 патници и 38.517 летови што е за 125 и 73 проценти повеќе во однос на 2021 година. Во 2019 година аеродромот услужил 3.338.147 патници на 28.270 летови.
Аеродромите во Сараево и Подгорица јавни претпријатија
Според ТАВ Македонија, аеродромскиот оператор на двата македонски аеродроми, Меѓународниот аеродром Скопје и Охридскиот Св. Аеродромот Апостол Павле, во 2022 година има зголемување на патничкиот сообраќај за од 70 отсто во однос на 2021 година. На двата аеродромо лани имало 2.371.423 патници и 19.448 реализирани летови. Сепак, во споредба со 2019 година, бројот на услужени патници е помал за 11 проценти.
Јавното претпријатие „Аеродроми на Црна гора“ е оператор на аеродромите во Подгорица и Тиват на кои лани биле услужени 1.919.463 патници на 11.080 летови што е далеку подобро од 2021 година, кога имало 1.096.435 патници и 7.623 летови. Сепак, 2019 година била рекордна и за овие два аеродроми според бројот на патници- 2.664.647, но не а и на летови- 14.111, бидејќи една година претходно имало 14.533 летови.
Најголемиот аеродром во Босна и Херцеговина, исто како и во Црна Гора е управуван од државата.
Меѓународниот аеродром Сареаво во 2022 година бележи рекордни резултати со 1.377.384 патници или за 20 отсто повеќе во однос на 2021 година. За 13 отсто е зголемен и бројот на летови па лани имало 15.451 авиооперации. Во 2019 година на сараевскиот аеродром имало 13.671 летови со 1.143.680 патници.
Зголемен авио-собраќај има и на најголемиот аеродром во Хрватска.
Концесионер на Меѓународниот аеродром „Фрањо Туѓман“ во Загреб е компанијата (MZLZ JSC) составена од шест акционери - Groupe ADP, TAV airports, Marguerite, VIADUKT, International Finance corporation (IFC) и Bouygues Batiment International.
На „Фрањо Туѓман“ лани имало 42.310 летови со 3.124.605 патници, за разлика од 29.605 лета во 2021 година на кои имало 1.404.478 патници. Рекордна година и за загрепскиот аеродром е 2019 година со услужени 3.435.531 патници на 45.061 летови. Интересно е дека и во 2018 година на „Фрањо Туѓман“ имало повеќе патници од лани- 3.336.310 на 43.688 летови.
Според годишниот извештај на Евростат, бројот на авионски патници во 2022 година повеќе од двојно се зголемил на седум од десет најфреквентни аеродроми во ЕУ- најмногу на „Фиумичино“ во Рим и аеродромот во Минхен каде бројот на патници е поголем за 2,5 пати во однос на 2021 година. Сепак, и покрај брзиот раст, десетте најпрометни аеродроми во ЕУ продолжија да бележат помал број на патници отколку пред пандемијата.
„Шарл де Гол“ во Париз најфреквентен аеродром во ЕУ
Во однос на бројот на превезени патници, најфреквентен аеродром во ЕУ во 2022 година беше „Шарл де Гол“ во Париз со 57,5 милиони патници, па следи аеродромот „Шипхол“ во Амстердам со 52,5 милиони и „Адолфо Суарез Мадрид- Барахас“ со 50,3 милиони.
Статистиката покажува дека постојат значителни разлики во однос на дестинацијата на патниците кои минуваат низ најпрометните аеродроми во ЕУ: повеќе од половина од патниците на „Шарл Де Гол“, „Шипхол“ или аеродромот во Франкфурт беа на меѓународни летови кои започнуваат или завршуваат надвор од ЕУ, повеќе од половина од патниците на аеродромите во Лисабон, Палма Де Мајорка и Минхен летале од- до други земји-членки на ЕУ, а повеќе од една третина од патниците кои минувале низ аеродромот „Орли“ во Париз биле на национални летови.
