Канцеларијата на премиерот на Косово го организираше првиот Регионален самит за заштита од расна дискриминација со посебен фокус на дискриминацијата на Ромите, Ашкалиите и Еѓипќаните.
Самитот ги собра високите државни функционери, амбасадори, претставници на цивилното општество и новинарите од Косово, Албанија, Северна Македонија, Црна Гора, Србија, Хрватска и Босна и Херцеговина.
Курти: Да се биде еднаков не значи да се биде идентичен
Премиерот на Косово Албин Курти рече дека косовските граѓани Роми, Ашкалии и Еѓипќаните немаат просечен животен стандард во Косово, додавајќи дека освен сиромаштијата, се соочуваат со дискриминација во општеството. Курти истакна дека тие заедници имаат многу неоткриени таленти кај младите, но дека косовското општество во целина е лишено од нивниот придонес.
„Тоа што луѓето се различни не значи дека не можат да бидат еднакви. Да се биде еднаков не е поврзано со тоа да се биде идентичен. Токму затоа што сме различни, мораме да бидеме еднакви“, нагласи Курти, додавајќи дека различноста е богатство на човековиот живот, која мора да биде проследена со солидарност.
Курти оцени дека е неопходно да се соработува и да се споделуваат институционалните пракси за да се зголеми благосостојбата и да се подобри квалитетот на животот на припадниците на тие заедници во земјите од регионот.
„Потребна е институционална одговорност, но и општествена свест“, констатираше Курти.
Амбасадорот Шиноги: Малцинствта се соочуваат со дискриминација
Шефот на Канцеларијата на ЕУ во Косово, амбасадорот Томас Шиноги рече дека заедниците на Ромите, Ашкалиите и Еѓипќаните во Косово се дискриминирани. Шиноги рече дека малцинствата во Косово се соочуваат со исклученост, предрасуди и дискриминација, кои мораат да се елиминираат.
„ЕУ поздрави покренување на национална платформа за заштита од дискриминација на заедниците на Ромите, Ашкалиите и Еѓипќаните и ја поддржува нејзината намена, која служи како дополнително средство во борбата против дискриминација“, нагласи Шиноги.
Првиот потпретседател на Владата на Северна Македонија Артан Груби рече дека Северна Македонија во минатото била земја во која заедниците биле дискриминирани, додека денес се посветени на поставување стандарди за почитување на сите заедници.
Груби: Рамковниот договор во Северна Македонија има универзален карактер
Според Груби, унапредувањето на правата на заедниците во Северна Македонија е остварено благодарение на Охридскиот рамковен договор, кој има универзален карактер.
„Покрај официјализирањето на албанскиот јазик, со Охридскиот договор им е овозможена комуникација на нивниот мајчин јазик и на заедниците, како турската, ромската, босанската и српската во некои општини, и тоа како службен јазик, вклучувајќи ја и употребата на националното знаме на заедниците“, нагласи Груби.
Тој рече дека на сите заедници во Северна Македонија со уставот им е загарантирано образование на нивниот мајчин јазик.
Каква е состојбата на малцинствата во Косово?
За Ромите, Ашкалиите и Еѓипќаните во косовското Собрание се загарантирани четири пратенички места. Според последниот попис на населението од 2011 година, во Косово живеат над 8.000 Роми, над 15.000 Ашкалии и повеќе од 11.000 Еѓипќани. Ашкалиите и Еѓипќаните кои говорат албански јазик, се образуваат воглавно на албански јазик. Ромските ученици во Косово учат на албански, српски, босански или турски јазик, во зависност од општината во која живеат.
Во три основни училишта во општина Призрен постои и факултативна настава за учење на ромскиот јазик. Кон крајот на октомври, на седницата на Собранието на општина Призрен, изгласано е ромскиот јазик да се признае како јазик во службена употреба во таа општина. Општина Грачаница, со мнозинско српско население, досега беше единствената општина која имаше ромски јазик во службена употреба.
