Претседателот на Уставниот суд на Хрватска, Мирослав Шепаровиќ, во петокот изјави дека претседателот Зоран Милановиќ не може да биде кандидат за владин мандат, ниту може да биде премиер, нагласувајќи дека секое друго толкување го загрозува повеќепартискиот парламентарен демократски уставен поредок и владеењето на закон.
„Поаѓајќи од наведеното, Уставниот суд ги предупредува сите учесници на изборите одржани на 17 април дека мора да бидат свесни за овој факт при предлагањето на иден претставник за состав на владата. За ова Уставниот суд ќе донесе посебна одлука ако е потребно“, рече Шепаровиќ.
За таа одлука гласаа девет уставни судии, против беа судиите Андреј Абрамовиќ, Ловорка Кушан и Горан Селанец, а на седницата не дојде судијката Ингрид Античевиќ Мариновиќ. Тројца судии кои беа против ова, како и претходното предупредување на Уставниот суд, најавија одделни мислења кои ќе бидат објавени на веб-страницата на судот.
Во соопштението објавено на веб-страницата на Уставниот суд се наведува дека од 18 март, кога СДП и Милановиќ беа предупредени дека ако сака да учествува на изборите мора да поднесе оставка, не сакаат да влијаат на волјата на гласачите со нови опомени или изјави до денот на парламентарните избори.
Потенцираат дека и со денешното предупредување, без разлика на уставно неприфатливото однесување на претседателот на Републиката, не ја доведуваат во прашање волјата на гласачите.
Уставниот суд во петокот одлучи дека изјавите и однесувањето на претседателот Милановиќ, односно учеството во кампањата без поднесување оставка, го доведоа во ситуација да не може да биде мандатар за состав на идната влада, како и премиер.
Шепаровиќ рече дека Милановиќ, за разлика од СДП, го прекршил предупредувањето на Уставниот суд од 18 март и експлицитно повторил дека е во кампања како иден премиер.
„Во текот на целата кампања Милановиќ постапуваше спротивно на Уставот“
Со ваквите изјави и постапки Милановиќ се стави во позиција на учесник на парламентарните избори, што не може да биде, според неговата уставна позиција, сѐ додека е претседател на Републиката, заклучи Уставниот суд.
Оттаму додаваат дека уставната функција на претседателот на Републиката е неспојлива со функцијата учесник на изборите за хрватскиот Сабор.
Уставниот суд посочува дека изборните процедури се секогаш најважниот тест за посветеноста на вистинската политичка демократија, која е отелотворена во Уставот. Во текот на целата изборна кампања Милановиќ постапуваше спротивно на Уставот и го доведе во прашање владеењето на правото и демократскиот повеќепартиски систем како највисоки вредности на Уставот, заклучи Уставниот суд.
„Затоа, тргнувајќи од своите уставни овластувања во процесот на следење на уставноста и законитоста на изборите, како и неговите општи надзорни овластувања како чувар на Уставот, Уставниот суд утврдува дека изјавите и однесувањето на претседателот на Републиката, и дека претходно, согласно предупредувањето од 18 март 2024 година, не поднесе оставка од функцијата Претседател на Републиката, го доведе во позиција да не може да биде ниту мандатар за состав на идната влада, ниту премиер“, се вели во одлуката на Уставниот суд.
