Новото испитување на метална руда длабоко во внатрешноста на Месечината обезбеди нов доказ за поддршка на теоријата дека природниот сателит на Земјата е формиран кога мала, древна планета многу одамна се урна на Земјата.
Во овој долготеоретизиран антички меѓупланетарен судир, за кој научниците веруваат дека се случил пред околу 4,5 милијарди години, планета со големина на Марс наречена „Теја“ удри во Земјата и се распадна на многу фрагменти од врела лава.
И додека некои остатоци од Теја можат да се најдат закопани под африканските и пацифичките тектонски плочи во форма на густи, масивни грутки, научниците до сега не знаеа каде завршиле другите делови на уништената планета.
Но сега, благодарение на податоците од вселенското летало на НАСА ГРАИЛ (Гравитациско обновлива и внатрешна лабораторија), длабоко под површината на Месечината се пронајдени големи наоѓалишта на железо и титаниумска руда, што сугерира дека преостанатите остатоци од Теја всушност ја формирале Месечината на Земјата, пишува Дејли Мејл.
Планетарниот геофизичар, Адриен Брокет од Германскиот вселенски центар во Берлин, ги опиша наодите од ГРАИЛ на НАСА како апсолутно „фасцинантни“.
Аномалии
Новото дело на неговиот тим, објавено во април во списанието Nature Geoscience, се фокусираше на „гравитационите аномалии“ длабоко под површината на Месечината: густи, тешки џебови од материја идентификувани од сензорите на вселенското летало ГРАИЛ.
„Анализирањето на овие варијации во гравитациското поле на Месечината ни овозможи да ѕирнеме под површината на Месечината и да видиме што се крие под неа“, рече Брокет.
Под кората на Месечината, во регионот помеѓу кората и јадрото познат како обвивка, вселенското летало откри две густи области кои одговараат на наоѓалишта на „илменит“- титаничко железо- што секако би морало да постои доколку теоријата на удар на Теја е точна.
По веројатниот судир на Теја со Земјата и откако делови од оваа изгубена планета останаа закопани длабоко под Земјината кора, стопената лава од тежок титаниум и железо на површината на Месечината почна да тоне подлабоко во нејзиното јадро, туркајќи ги полесните карпи нагоре.
„Нашата Месечина буквално се сврте внатре кон надвор“, вели коавторот на студијата Џеф Ендрјус-Хана, геофизичар од Месечевата и планетарна лабораторија на Универзитетот во Аризона.
Компјутерските модели на нивната колешка Нан Џанг од Универзитетот во Пекинг ја понудија оригиналната рамка за нивната теорија дека длабоко во Месечината мора да има материјал богат со титаниум ако Месечината навистина била формирана со распадот на поранешната планета Теја.
„Кога ги видовме тие модели, светна сијалицата“, рече Ендрјус-Хана.
„Го гледаме потполно истиот модел кога ги гледаме суптилните варијации во гравитационото поле на Месечината кои откриваат депозити на густ материјал под кората.
Потеклото на Месечината
Постојат докази на Земјата дека меѓупланетарен судир меѓу Теја и Земјата ја создал нашата Месечина. Ова се две подеднакво густи и необични области веднаш под обвивката на нашата планета, познати како Големи провинции со мала брзина (ЛЛВП), т.е. „големи територии со мала брзина“.
Едната ЛЛВП лежи под африканската тектонска плоча, а другата под тектонската плоча на Пацификот, мерено со сеизмичка опрема слична на онаа што се користи за откривање земјотреси.
Нивното постоење е утврдено кога геолозите откриле дека сеизмичките бранови драматично се забавуваат на длабочина од 2.900 километри во два региони, кои се различни од другите делови на Земјата.
Научниците веруваат дека материјалот во овие ЛЛВП е меѓу 2 и 3,5 проценти погуст од обвивката на околниот Земјин слој.
Минатата година, истражувачите предводени од Калифорнискиот технолошки институт дојдоа до идеја дека овие ЛЛВП би можеле да се формираат од мала количина на материјал од поранешната Теја која се урна во долната обвивка на древната Земја.
За да го потврдат ова, тие побараа од професорот Хонгпинг Денг од Шангајската астрономска опсерваторија да ја истражи оваа идеја користејќи ги неговите пионерски методи во динамиката на пресметковната течност.
Откако изврши серија симулации, професорот Денг откри дека по ударот што ја формираше Месечината, значителна количина од материјалот Теја - околу два проценти од масата на Земјата, навлегла во долната обвивка на древната планета Земја.
„Преку прецизна анализа на поширок опсег примероци од карпи, комбинирани со прецизни модели на џиновски удари и модели на еволуција на Земјата, можеме да извлечеме заклучоци за составот на материјалот и орбиталната динамика на исконската Земја, „Гаја“ и „Теја“, рече соработникот на Денг, Киан Јуан, геофизичар од КалТех, кој исто така работеше на овој проект.
Тимот на Денг и Јуан ја објави својата студија во списанието Nature кон крајот на минатата година.
Брокет рече дека се надева оти идните мисии на НАСА на Месечината, како оние во рамките на програмата Артемис, ќе можат да вршат слични сеизмички мерења и да донесат сеизмички податоци од Месечината што дополнително ќе ја потврдат теоријата за судирот на Теја со Земјата.
