Минатата недела земјите-членки на Европската унија го усвоија Законот за вештачка интелигенција, првиот закон во светот кој се занимава со оваа најсовремена технологија, а претставниците на одделни земји-членки посочија на идните предизвици при примена на овие правила во рамките на националното законодавство.
Минатата недела министрите на ЕУ едногласно го одобрија усвојувањето на овој закон со кој се регулира употребата на трансформативната технологија во ситуации со висок ризик, како што се спроведувањето на законот и вработувањето.
„Усвојувањето на Законот за вештачка интелигенција е значајна пресвртница за Европската унија“, изјави белгискиот државен секретар за дигитализација, Матје Мишел.
Вештачката интелигенција исто така внимателно се следи на глобално ниво. Повеќе од десетина земји и некои од најголемите светски технолошки компании се собраа минатата недела во Сеул на самит за вештачка интелигенција, заеднички организиран од Велика Британија и Јужна Кореја.
Тие ветија дека ќе соработуваат против потенцијалните опасности од вештачката интелигенција, вклучувајќи ја и нејзината способност да ја избегне човечката контрола.
Регулативата на ЕУ дозволува или забранува употреба на вештачка интелигенција во зависност од ризикот што таа го претставува за луѓето и ги идентификува високоризичните системи кои можат да се користат само доколку се покаже дека ги почитуваат основните права.
Ќе бидат забранети системи за вештачка интелигенција за биометриска категоризација врз основа на политички, религиозни, филозофски убедувања или расна и сексуална ориентација.
Исто така, ќе бидат забранети за употреба системи кои ги оценуваат луѓето врз основа на нивното однесување или лични карактеристики или вештачка интелигенција која е способна да манипулира со човечкото однесување.
Дополнително, ќе бидат забранети системи за проширување или создавање бази на податоци за лица снимени неселективно преку Интернет или аудиовизуелни снимки.
Сепак, регулативата вклучува исклучоци, така што безбедносните сили можат да користат биометриски камери за идентификација, со судско овластување, на пример, да спречат терористички закани.
Законот предвидува дека содржината генерирана од вештачка интелигенција, како што се текст, слики или видеа, мора да биде означена како таква, што би можело да помогне да се заштитат гледачите од погрешни содржини, како што се deepfakes.
Системите со висок ризик ќе треба да добијат сертификат од одобрени тела пред да бидат пласирани на пазарот на ЕУ.
Новата канцеларија за вештачка интелигенција ќе го надгледува спроведувањето на законите на ниво на ЕУ.
Непочитувањето на регулативата може да доведе до казни до 35 милиони евра или седум отсто од годишниот приход на компанијата, во зависност од видот на прекршокот.
Европската комисија го предложи првиот нацрт на Законот за вештачка интелигенција во април 2021 година, кога Португалија претседаваше со Советот на ЕУ.
Законот за вештачка интелигенција ја доби поддршката од мнозинството пратеници во Европскиот парламент во март 2024 година, а откако ќе биде одобрен од министрите на ЕУ, треба да биде потпишан од претседателите на законодавните тела на ЕУ.
Потоа ќе биде објавен во Службениот весник на ЕУ и технички ќе стане закон 20 дена подоцна, но неговите различни одредби ќе стапат на сила постепено во текот на следните две години.
Со оглед на тоа што законодавниот процес е при крај, земјите-членки на ЕУ ќе треба да ја имплементираат регулативата во нивните национални законодавства, а претставниците на некои земји укажаа на некои идни предизвици на минатонеделниот состанок.
„Се обидовме да најдеме рамнотежа помеѓу два пристапа со цел да развиеме вештачка интелигенција и за, на пример, помалите компании да не бидат оптоварени со бирократија, но во исто време употребата на вештачката интелигенција во европската средина има свои бариери“, изјави чешкиот вицепремиер за дигитализација и министер за регионален развој Иван Бартош.
Словачкиот државен секретар на Министерството за инвестиции, регионален развој и ИТ, Иван Иванчин, се фокусираше и на процесот на аплицирање, кој рече дека „тоа претставува можност за учење“.
Истовремено, додаде тој, важно е да се спроведат конкретни чекори кои ќе создадат цврста основа за понатамошен развој.
Донесувањето на Законот за вештачка интелигенција го поддржа привремената влада на Бугарија.
Извршниот директор на бугарското здружение на претприемачи, Добромир Иванов, рече дека овој закон е „чекор во вистинската насока“, но нагласи дека е важно да се види што ќе се прави отсега па натаму.
Тој додаде дека апликацијата не треба да биде премногу рестриктивна или да ги уништува локалните бизниси.
За време на конференцијата во Атина за здравствениот систем и предизвиците во иднина, грчкиот премиер Киријакос Микотакис зборуваше за примената на вештачката интелигенција во здравството и истакна дека при обработката на податоците за пациентите, со помош на вештачката интелигенција, важно е да се управува со тоа безбедно.
Словенечката министерка за дигитална трансформација Емилија Стојменова Дух предупреди на недостаток на експерти за вештачка интелигенција.
„Во овој момент, не само во Словенија, туку и во Европа воопшто, немаме доволно квалификувани стручњаци и затоа треба да работиме на тоа“, рече таа.
Таа смета дека експерти од сите земји членки треба да учествуваат во регулаторното тело на ЕУ за вештачка интелигенција, кое го формираше Европската комисија.
Ова, додаде таа, ќе го олесни спроведувањето на законите во земјите-членки.
Во Романија минатата недела започна изградбата на првиот истражувачки институт за вештачка интелигенција на Техничкиот универзитет во градот Клуж-Напока, кој ќе се фокусира на развој на решенија за вештачка интелигенција за области од витално значење, како што се здравството, транспортот, сајбер безбедност и други.
Текстот е произведен од Танјуг во соработка со европските агенции во рамките на проектот European Newsroom (ENR).
