Турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан рече дека вооружените групи во Сирија треба да се соберат под капата на една армија и дека легитимното државно тело треба да има овластување да носи оружје и да употребува сила.
Наведувајќи дека во Сирија има групи блиску до Туркије со повеќе од 80.000 вооружени лица, Фидан во интервју за саудискиот „Ашарк њуз“ рече дека Анкара им порачала на овие групи да се приклучат на националната армија, да бидат дел од националната армија и да не дозволуваат никакви немири во земјата.
Тој нагласи дека е важно овие групи да се соберат под капата на националната армија во новата ера на Сирија и Туркије да го искористи своето конструктивно влијание на највисоко ниво во оваа насока.
„Се надевам дека истото ќе се случи со групите на југ, во Сувејда и Дара“, додаде тој.
Фидан рече дека прекумерната интервенција на странските сили во регионот, на одредени држави кои ги бранат интересите на другите земји и служат во име на други држави, а не во нивните сопствени интереси, доведоа до резултати како оној во Сирија.
Шефот на турската дипломатија истакна дека во новиот период се обидуваат да произведат политика која има приоритет за поголема стабилност преку извлекување поуки и партнерство со земјите од регионот, како Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати, Катар, Египет, Јордан и Ирак.
„Инаку, кога ќе го погледнеме претходниот период, има војна, поделби, нестабилност и милиони раселени луѓе. Ова не треба да биде судбината на географските области во кои живееме. Судбината на областа населена со муслимани, Арапи, Турци и Персијци мора да се промени. ерувам дека оваа промена, се надевам, започна низ целиот регион“, рече Фидан.
Тој нагласи дека новата администрација на Сирија се стреми кон координација, не само со Туркије, туку и со сите земји.
„Анкара се фокусира на тоа што може да се направи со Арапската лига, земјите од Заливот, Организацијата за исламска соработка (ОИЦ), ЕУ, САД и други регионални и глобални организации за повторен развој на Сирија“, нагласи тој.
Истакнувајќи дека САД укинаа дел од санкциите за Сирија и изразувајќи надеж дека ЕУ, исто така, ќе укине некои од нив во наредните денови, Фидан рече дека Туркије воспоставила механизам за координација за тоа како веднаш да започне да ѝ помага на Сирија во области како што е транспортот, енергијата и здравството.
Тој додаде дека за Туркије е „многу важно“ Сирија да е стабилна и да има добро организиран економски развој.
„И напорите на Туркије и напорите што ги направивме со нашите меѓународни партнери, се надеваме, ќе вродат со плод“, рече Фидан.
Никогаш не треба да има место за тероризам во Сирија
Во врска со очекувањата од новата администрација во Сирија, Фидан рече дека Туркије не треба да се соочува со закани од сириска територија, додавајќи дека „никогаш не треба да има место за тероризам“, особено за терористичките групи како ДАЕШ и ПКК.
„Малцинствата во земјата треба да се третираат добро, треба да се формира инклузивна влада и целосно да се обезбедат територијалниот интегритет и политичкиот суверенитет на Сирија. Ние, меѓународната заедница и земјите од регионот, се договоривме за овие услови и ги пренесовме овие барања до сириската влада. Зборуваме за истите работи без разлика кој од нас оди таму сега. Тоа е она што го очекуваме од Сирија. Всушност, ова го очекувавме од претходниот режим“, рече Фидан.
Тој исто така рече дека ниту една земја, вклучително и Туркије, не поставила никакви конкретни барања за новата администрација, додавајќи дека очекуваат влада и однесување што ќе ја осигура благосостојбата на сирискиот народ и ќе придонесе за стабилноста и безбедноста на земјите во регион.
Саудиска Арабија и Туркије немаат разлики во мислењата за Сирија
Фидан изјави дека координацијата меѓу Саудиска Арабија и Туркије во контекст на Сирија достигна највисоко ниво со состаноците одржани во Акаба, Каиро и Ријад.
„Саудиска Арабија и Туркије немаат никакви разлики, нема разлика во мислењата за тоа што се очекува од новата администрација во Сирија и што треба да се направи“, додаде тој.
Фидан истакна дека е императив да се подобрат односите меѓу двете земји.
Тој исто така посочи дека Туркије и Саудиска Арабија имале извонредна координација и соработка во и надвор од Контакт групата Газа за време на кризата во Газа.
Едно од проблематичните прашања со САД е нивната политика во Сирија
Шефот на турската дипломатија рече и дека во новиот период Туркије ќе продолжи тесно да соработува со администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп на највисоко ниво.
Тој додаде дека има разлики во мислењата меѓу Вашингтон и Анкара.
„Сепак, постои курс на дејствување што треба да го следат зрели држави. Со други зборови, потребно е проблематичните прашања да се стават во заграда и да се продолжи со добрите. Имаме проблематични прашања со САД. Американската политика во Сирија е прва меѓу нив“, рече тој.
Наведувајќи дека тоа започнало за време на мандатот на поранешниот американски претседател Барак Обама, Фидан речерече дека САД ја користеле терористичката организација ПКК/ЈПГ за борба против терористичката организација ДАЕШ и за држење нивни затвореници во притвор.
Тој посочи дека оваа политика предизвикала многу геополитички кризи.
„Ѝ кажавме на Америка дека ова е погрешно, можеме да го направиме на друг начин. Ова претставува огромна закана за националната безбедност на Туркије и вие го знаете тоа“, рече Фидан.
Тој потсети дека ПКК е прогласена за терористичка организација од САД и дека САД со години нудат награда од пет милиони долари за апсење на терористичките лидери на ПКК.
„Иако постои таква реалност, тоа не е многу добар знак дека правите таква работа во Сирија со огранок на ПКК. Обама рече дека тоа е привремено. Потоа дојде Трамп, кој многу искрено сакаше да го укине неколку пати, но некои елементи во тогашната администрација на САД му се спротивставија“, додаде Фидан.
Турскиот министер за надворешни работи изрази надеж дека Туркије и САД во новиот период ќе постигнат највисоко ниво на разбирање за Сирија, борбата против тероризмот и безбедноста на земјите од регионот.
Посочувајќи на потенцијалните промени во американската администрација за време на Трамп, Фидан исто така рече дека турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и Трамп имаат силна комуникација, која служи како „кратенка“ на дипломатијата за подобрување на односите.
Терористичката организација ПКК/ЈПГ се обиде да ја искористи неизвесноста по падот на режимот на Асад во Сирија за да ги засили напорите за воспоставување „терористички коридор“ долж границата со Туркије.
Активностите на Израел во Сирија
Во врска со политиката и активностите на Израел кон Сирија, Фидан рече дека постои несовпаѓање меѓу оправданоста на израелската политика кога иранските милиции беа во Сирија и оправданоста на сегашната политика.
„Претходната политика имаше основа, но сега нема. И покрај тоа што новата администрација во Сирија вели дека нема да биде закана за никого, израелската копнена инвазија во Сирија секако се смета за провокација“, смета Фидан.
Тој, исто така, предупреди дека пристапот на Израел е воено и политички опасен, истакнувајќи дека земјите од регионот, особено Туркије, Саудиска Арабија, Египет, Јордан и Ирак, се противат и ќе се спротивстават на тоа.
Сите етнички групи треба да бидат еднакви граѓани во Сирија
Наведувајќи дека новата администрација во Сирија ги повика терористите на ПКК/ЈПГ да го положат оружјето, исто како и другите вооружени групи, Фидан рече дека ги очекува сите етнички групи; Курдите, Турците, Јазидите, христијаните, Арапите, сунитите, шиитите, алевитите го заземаат своето место во сириското општество како рамноправни граѓани и за да ги наследат своите култури.
„Тоа е она што оваа нова администрација сака да го направи. Додека ова се случува, не е прифатливо терористичката група ЈПГ да каже дека нема да се откаже од оружјето. Ова е проблем за Сирија во моментов“, предупреди Фидан.
За Ферхат Абди Сахин, со кодно име „Мазлум Абди“, кој е водач на терористичката организација ПКК/ЈПГ во Сирија, Фидан рече дека тој е терорист, кој високо котира во терористичката организација ПКК, но дека има и такви во таа структура кои се попозиционирани.
„Не е можно Ферхат Абди Шахин да донесе каква било одлука или да преземе каков било чекор без дозвола на своите претпоставени. Затоа, неприфатливо е терористичка организација да дејствува на овој начин во Сирија во новата ера“, додаде Фидан.
Тој додаде дека треба да се најде решение за да се задржат затворените терористи на ДАЕШ во затворите, како и да се заштитат правата на Курдите и да се обезбеди ЈПГ да се откаже од своите терористички активности.
„Пред сè, ЈПГ ќе го остави оружјето, а новата администрација во Дамаск веднаш ќе го преземе управувањето со затворите и логорите. Доколку е потребно, ние како Туркије сме подготвени да дадеме поддршка во овој поглед. Американскиот приоритет е да не се ослободат затворениците на ДАЕШ. Ова треба да се обезбеди. Покрај тоа, вооружените групи треба да се разоружаат, но и другите етнички групи таму треба да ги остварат своите права. Формулата за тоа е многу едноставна“, смета Фидан.
Во врска со можноста сириските бегалци во Туркије да се вратат во својата земја по падот на режимот на Асад, Фидан рече дека Туркије, во склад со својата култура, не им кажува на гостите да си заминат.
„Но ние работиме на создавање услови во Сирија кои ќе им овозможат да се вратат. На ова работи и новата влада во Сирија, а на тоа работи и меѓународната заедница“, додаде Фидан.
Истакнувајќи дека има милиони раселени Сиријци, не само во Туркије, туку и во многу други места, Фидан рече дека овие луѓе треба да се вратат во своите домови за да го ревитализираат економскиот, социјалниот и културниот живот на Сирија.
Фидан очекува дека враќањето во Сирија ќе стане сè поинтензивно како што се подобруваат условите во таа земја.
Случувањата во Сирија „можност“ за подобрување на односите меѓу Иран и Туркије
За односите меѓу Туркије и Иран по падот на режимот на Асад во Сирија, Фидан рече дека тоа треба позитивно да се одрази на билатералните односи, истакнувајќи дека спротивставените позиции на Иран и Туркије во Сирија сега исчезнале.
Тој истакна дека Иран повеќе не е присутен во Сирија.
„Затоа, Иран не е дел од средината која произведува негативност за Туркије. Значи Сирија повеќе не е спорна област меѓу нас. Мислам дека ова е можност за подобрување на односите меѓу двете земји. Мислам дека ова е и можност за Иран да ги разгледа и репрограмира своите соседски односи и неговата надворешна политика во регионот. И, искрено, мислам дека иранските лидери сакаат да ја искористат оваа нова можност“, рече Фидан.
Позицијата на Русија за новото сириско раководство
Нагласувајќи дека пред неколку дена имал телефонски разговор со неговиот руски колега Сергеј Лавров за Сирија, Фидан рече дека Лавров му рекол дека Русија сака да започне рамноправен однос со Сирија во новиот период.
„Ова ја покажува флексибилноста на Русија во одредени надворешнополитички преференци и нејзината способност да прави стратешки потези“, рече Фидан, додавајќи дека Москва во овој момент очекува и позитивен придонес од Анкара.
Одлука за две држави
Во врска со прекинот на огнот меѓу Израел и палестинската група Хамас во Газа, турскиот министер за надворешни работи рече дека прекинот на огнот требало да дојде многу порано.
Додавајќи дека прекинот на огнот е само првата фаза од крајот на палестинската драма, Фидан рече дека решението за две држави мора да се реализира што е можно поскоро за да не се повтори оваа војна.
„Во регион каде што нема решение за две држави, каде што на Палестинците не им беше дадена чесна држава, суверенитет и право на живот, мислам дека е нормално да се предвиди дека таквите кризи ќе се повторуваат во одредени интервали“, додаде тој.
