Претстојните претседателски и парламентарни избори во Туркије на 14 мај година ќе влезат во историјата како пресвртница во политичкото учество на жените во демократскиот процес. На овие избори ќе настапи најмладата кандидатка за пратеничка во земјата досега.
18-годишната Ниса Алптекин, кандидатка за пратеничка од Измир која ја претставува владејачката АК Партија, е симбол на значителниот пораст на политичкото учество на жените и младите во изборниот процес. Со повеќе кандидати како Алптекин политичкиот пејзаж на Туркије ќе се трансформира.
Но какво е учеството жените во турската политика досега?
Жените во парламентот
Жените отсекогаш играле важна улога во политиката на Туркије. На последните избори, парламентарките сочинуваа 18 отсто од 600-те места во турскиот парламент. Овој број веројатно ќе се зголеми со повеќе кандидатки.
Кандидатската листа на АК Партијата има 113 жени меѓу 600-те кандидати, а жените го заземаат првото место во Агри, Дузче, Едрене и Османије.
Откако дојде на политичката сцена, АК Партијата под раководство на претседателот Реџеп Таип Ердоган, исто така, назначи неколку жени на владини позиции, вклучувајќи ја и министерката со најдолг стаж Нимет Бас. Владејачката АК Партија, по легислативата во 2013 година, им дозволи на жените со шамии да станат пратеници и да работат во владини институции.
Партијата за националното движење (МХП) има 90 жени меѓу нејзините 600 кандидати за парламентот на изборите во Туркије на 14-ти мај, а жените се на првите три листи од 18 провинции.
Републиканската народна партија (ЏХП) има 147 жени-кандидатки меѓу 600 кандидати, а седум жени-кандидатки се на прво место на листата на ЏХП. Во меѓувреме, кандидатите на Саадет партија, Демократска партија, Дева партија и партија Гелечек се кандидираат на листата на главната опозициска ЏХП во сите провинции како членови на Алијансата на нацијата.
Партијата ИЈИ има 152 кандидатки меѓу 600-те кандидати, а ХДП која е поврзана со терористичката група ПКК, има 193 жени меѓу 490-те кандидати номинирани од партијата што влезе на изборите под капата на Партијата Јешил Сол (ЈСП).
Млади кандидати за функција
Според Турскиот институт за статистика, од 2021 година, младата популација на возраст од 15 до 24 години сочинува околу 16 отсто од вкупното население во Туркије.
Младите исто така активно учествуваат во политиката, со многу кандидати номинирани од различни партии. Просечната возраст на кандидатите на претстојните избори е исто така пониска од претходните избори.
Според податоците на Врховниот изборен совет на Туркије, има забележителен пораст на бројот на млади кандидати кои учествуваат на изборите. На пример, на парламентарните избори во 2018 година, 24,5 отсто од кандидатите биле помлади од 40 години,а 143 кандидати биле до 30 години.
На претстојните избори во 2023 година, значителен број млади кандидати веќе се изјаснија за својата кандидатура.
На локалните избори во 2019 година, повеќе од 2.300 млади кандидати се кандидираана национално ниво.
Понатаму, политичките партии во Туркије, исто така, ја препознаа важноста на младинското учество и преземаат чекори за поефикасно да се вклучат со нив. На пример, многу политички партиите сега користат платформи на социјалните медиуми за да ја пренесат својата порака и да се поврзат со младите гласачи.
Историја на учество на жените
Политичкото учество на жените во Туркије датира од почетокот на 20 век кога Турчинките беа активно вклучени во борбата за независност.
Во 1934 година Турчинките добија право да гласаат и да се кандидираат за функцијата, а следната година 18 жени беа избрани во парламентот.
Сепак, политичкото учество на жените беше ограничено до последните години.
Претседателот Реџеп Таип Ердоган презеде чекори за подобрување на политичкото учество на жените. Едно од неговите забележителни достигнувања е одлуката од 2013 година со која се бараше од АК Партијата да номинира најмалку 30 отсто жени кандидатки за парламентарните избори, што ги натера сите други политички партии да номинираат повеќе жени кандидати.
Овој закон беше значаен чекор напред за политичкото претставување на жените во Туркије. Тој назначи жени на клучни владини позиции, вклучувајќи министри, гувернери и амбасадори.
