Драматична разлика во просечниот животен век на луѓето меѓу различни региони во светот се појавила во текот на втората година од пандемијата на коронавирусот, покажуваат податоците од студијата на научниците од Центарот за демографска наука Леверхалм на Универзитетот Оксфорд.
Поради различните статистички податоци за Ковид во државите, научниците се обидоа да добијат појасна слика за вистинското влијание на пандемијата со мерење на вкупниот број на годишни смртни случаи во земјите од сите причини и споредувајќи го со бројот пред пандемијата.
Според нив, во 2020 година пандемијата предизвика најголемо намалување на очекуваниот животен век од Втората светска војна. Но во 2021 година се појавува „ненадејна дивергенција“.
„Некои земји почнуваат да покажуваат знаци на закрепнување, додека во други ситуацијата се влошува, загубите се зголемуваат”, вели Риди Кашјап, професор по демографија на Оксфорд и коавтор на најновата студија, објавена во списанието Nature Human Behaviour.
Научниците ги анализираа податоците за смртноста во 29 европски земји. Истражувањата покажуваат дека повисоките стапки на вакцинација им помогнале на некои нации да закрепнат многу побрзо од другите.
Во многу западноевропски земји, очекуваниот животен век се врати на нивоата пред пандемијата. Франција, Белгија, Швајцарија и Шведска дури успеаја целосно да се вратат на бројката од 2019 година.
Сепак, во Источна Европа, очекуваниот животен век падна на нивоа што не се забележани од распадот на Советскиот Сојуз, се вели во студијата. Во Бугарија, очекуваниот животен век се намали за 25 месеци во 2021 година, откако падна за 18 месеци претходната година, што значи дека е намален за повеќе од три и пол години од почетокот на пандемијата.
Во Хрватска намалување, во Словенија зголемување на животниот век
Според студијата, во 2021 година во Хрватска е забележано намалување на животниот век за 11,6 месеци, во однос на 9,4 месеци пред една година. Во Словенија има зголемување за 3,1 месеци во 2021 година и намалување за 10,4 месеци претходната година.
„Бугарија, Чиле, Хрватска, Чешка, Естонија, Германија, Грција, Унгарија, Литванија, Полска и Словачка претрпеа значително поголеми дефицити во очекуваниот животен век во 2021 година отколку во 2020 година, што укажува на влошување на товарот на смртност за време на пандемијата”, се вели во истражувањето.
Податоците покажуваат дека Хрватска, Грција, Унгарија, Северна Ирска и Словачка речиси не забележале загуби на живот кај возрасната група од 40 до 59 години во 2020 година, но значително зголемување на смртноста во истата група во 2021 година.
Заштитете ги и старите и младите
Земјите кои имале поголем процент од нивното население целосно вакцинирано до октомври 2021 година имале помал пад на очекуваниот животен век, покажа студијата.
„Ова сугерира дека постои јасна врска”, вели Кашјап.
Возраста на луѓето кои умираат од Ковид исто така се префрли кон помладите, при што очекуваниот животен век над 80 се враќа во нормала на многу места.
Во САД, стапката на смртност кај луѓето над 80 години се врати на нивоата пред пандемијата, но стапките на смртност се зголемија за средовечните и помладите, што резултираше со опаѓање на очекуваниот животен век во земјата за речиси три месеци.
„Во групата на луѓе постари од 60 години, Словачка, Хрватска и Унгарија се издвојуваат како земји со изненадувачки висок дефицит во очекуваниот животен век со оглед на нивната стапка на вакцинација”,се наведува во истражувањето.
Јонас Шоли, коавтор на студијата од германскиот институт за демографски истражувања Марк Планк смета дека земјите како Шведска, Швајцарија, Белгија и Франција успеале да се опорават на нивоата на очекуваниот животен век пред пандемијата бидејќи успеале да ги заштитат и старите и младите.
