Додека Северна Македонија, како и многу земји на Балканот, го доживува проблемот со мигрирањето на нејзините граѓани во Европа, општината Центар Жупа, во која во најголем дел живеат сака да ја спречи миграцијата во Европа со отворање на нејзините историски и географски убавини за туристите.
Центар Жупа се наоѓа на приближно 1 час оддалеченост од градовите Охрид и Струга, кои се најпосетувани од туристи во земјава.
Центар Жупа, која е меѓу ретките места во земјата со своите планини, шуми и турскиот јазик, на своите посетители им нуди и деликатеси од традиционалните турски и македонски кујни.
Турците сочинуваат 85 отсто од населението на Жупа
Градоначалникот на Центар Жупа, Аријан Ибрахим, во изјава за АА говореше за актуелните инфраструктурни проблеми на општината и придобивките од туризмот за регионот.
Истакнувајќи дека населението на општината во претходните години изнесувало приближно 10 илјади, Ибрахим рече дека во минатото миграцијата од општината била во Туркије, но во последно време таа била во европските земји, особено во Италија, и поради оваа причина, според последните податоци, населението постепено се намалува.
Ибрахим изјави дека 85 отсто од населението на Центар Жупа го сочинуваат Турци, а останатите се Албанци и Македонци, и дека има две основни училишта и едно средно училиште во рамките на општинските граници кои обезбедуваат образование на македонски и албански, како и на турски јазик.
„(Пат до музејот) Овој проект е од витално значење за нас“
Нагласувајќи дека постои Спомен-куќа на таткото на Мустафа Кемал Ататурк, Али Риза Ефенди, во селото Кочаџик во општината,: „Посетата на турските туристи е многу значајна за жителите на општината, каде што мнозинството од населението се состои од Турци“, пренесе Ибрахим кој исто така го потенцираше проблемот со патната инфраструктура.
„Но, ние имаме голем проблем. Патот што води до музејот е многу тежок и тесен. Туристите генерално имаат големи тешкотии да стигнат дотаму. Ние го пренесуваме овој проблем на турските и македонските политичари во секоја прилика бидејќи овој проект е од витална важност за нас“, рече тој.
Ибрахим наведувајќи дека неодамна општината ја посетил турскиот амбасадор во Скопје, Фатих Улусој, нагласи дека и него го информирале за тоа.
Објаснувајќи дека проблемот го пренеле и до македонскиот премиер Христијан Мицкоски, Ибрахим рече дека се надева дека проблемот ќе се реши што е можно поскоро, за туристите да имаат можност да ги видат историските и географските убавини на регионот.
Наведувајќи дека владата обезбедила средства за општините пред неколку месеци, Ибрахим истакна дека општината Центар Жупа нема да има корист од финансирањето за изградба на овој пат бидејќи предметниот пат спаѓа во категоријата „регионални патишта“.
Ибрахим истакна: „И да сакаме, немаме право да работиме на тој пат или да трошиме пари. Затоа ја повикуваме владата на Северна Македонија и сите институции кои можат да пружат помош да работат на тој пат“.
Во Спомен-куќата на Али Риза Ефенди има водичи кои зборуваат турски.
Директорот на Спомен-куќата на Али Риза Ефенди, Дениз Хасан, пренесе: „Од 2014 година, околу 2 илјади туристи годишно ја посетуваат Спомен-куќата. Покрај локални предмети, постојат восочни статуи на многу личности од кои тие на Мустафа Кемал Ататурк, неговиот татко Али Риза Ефенди, неговиот дедо Кизил Хафиз Ахмет Ефенди и неговата баба Ајше Ханим, се истакнуваат.”
Хасан посочи дека водичите од турско говорно подрачје служат за промоција на Спомен куќата и регионот и потенцираше дека се надева дека ќе го зголеми интересот за регионот.
Наведувајќи дека го започнале и проектот за куќа во бунгалов кај Ани Еви (спомен-куќата), Хасан изјави дека работите продолжуваат забрзано за да можат туристите да престојуваат тука.
Спомен куќа на Али Риза Ефенди
Проектот Музејски комплекс на Спомен-куќата на Али Риза Ефенди, кој беше инициран со протоколот потпишан меѓу Министерството за култура на Република Северна Македонија, Турската агенција за соработка и координација (ТИКА) и општина Центар Жупа во 2012 година, беше резултат на археолошките истражувања извршени од експерти од двете земји и испитувањата на околните селски куќи.
Спомен куќата на Али Риза Ефенди доби статус на „Национална институција“ со одлуката донесена од северномакедонската влада во 2023 година.
Комплексот се состои од две независни куќи наречени „Роднинска куќа“ и „Куќа за сеќавање“.
На приземјето на роднинската куќа има кујна и на горниот кат битолската соба, што ги отсликува средношколските години на Мустафа Кемал Ататурк.
Во Спомен-куќата се изложени и восочни скулптури кои го претставуваат детството на Мустафа Кемал Ататурк и неговата сестра Макбуле Ханим.
