Неверојатниот мирис на „пиде“ - традиционалниот турски леб - се шири во воздухот додека луѓето формираат редица што води кон истанбулските ресторани Султанахмет.
Пред повикот за молитва на муезинот (личност што на глас го чита езанот -повикот за молитва) плоштадот е преполн со верници и туристи, кои уживаат во прекрасната атмосфера на плоштадот во близина на импозантната џамија Султанахмет, со што се впива во атмосферата на местото.
Долгата редица луѓе кои нетрпеливо ја чекаат својата храна, се опишува со познатата фраза во турскиот јазик „Ramazan Coşkusu“ (Рамазанска возбуда).
Огромната толпа се собира во правец на плоштадот Султанахмет, каде што розовите и жолтите лалиња додаваат цртичка боја уникатна за улиците на Туркије уште од османлискиот период.
Атмосферата на историскиот локалитет е блескава со вековна величественост. Специфично за овој свет месец, двата најзначајни споменици во областа ја истакнуваат пораката пренесена преку нивните традиционални „махја светла“, закачена меѓу двете минариња.
Од едната страна, џамијата Аја Софија ги осветлува своите ниски куполи и минариња со натписот „махја“ на кој пишува: , „Ла Илахе Илалах“ (Нема друг бог освен Аллах).
На јужната страна, се наоѓа џамијата Султанахмет, позната и како „Сина џамија“, благодарение на нејзините ѕидови украсени со сини плочки.
Зградата од 17 век, која моментално се реставрира, ја комплетира пораката на натписот „махи“ на џамијата Аја Софија со „Muhammedün Rasulullah“, што значи дека „Мухамед е Алаховиот пратеник“. Оваа комбинација на пораки се вградува во основната формулација на верувањето во исламот. Како што заоѓа сонцето, луѓето се обидуваат да најдат место за да ги постават своите килими на тревата или едноставно да седнат на тротоарите и да го подготват својот ифтар оброк.
Плоштадот за миг се претвора во огромен јавен простор, каде стотици луѓе го вдишуваат најдолгоочекуваниот период од денот за да го прекинат постот.
Кертли Малони (29) седи на еден од дрвените брегови со својот пријател Мароканец додека чека самрак за да ја вкуси својата лимонада и тост. Доаѓајќи од Свети Винсент и Гренадини на Карибите, Малони е видно возбуден поради неговото рамазанско искуство во Истанбул бидејќи го опишува како „сосема различно од она на што е навикнат“.
Растејќи во христијанско семејство, постот за него е предизвик, вели Мелони во изјава за ТРТ Ворлд. Сепак, како што раскажува, тој успеал да пости цел ден претходно, со што се „солидаризира“ со народот во светиот месец.
Живеејќи во Истанбул во текот на изминатите два месеци за програма за размена меѓу универзитетите, студентот за политички науки и меѓународни односи ја нагласува важноста на Султанахмет, велејќи дека оваа религиозна област е длабоко вткаена во турската култура.
Тој додава: „Да се има можност да се видат толку многу луѓе кои трпеливо чекаат да се причестат на ифтар во овој фасцинантен амбиент е она што сè уште восхитува“.
Додека часовникот отчукува 19.48 часот по локално време , повикот за молитва (езан) одекнува низ небото во вечерните часови на „Градот на седум ридови“, распрскувајќи го меланхоличниот звучен пејзаж над плоштадот со неговиот уникатен „сегах макам“ (мелодичен образец во турската класична музика).
Луѓето возбудено ги фаќаат чашите за да се напијат вода, ритуално јадат парче урма или маслинка и продолжуваат со оброкот. Во тој момент, духот на споделување оживува со споделувањето на храната.
Настрана од неговиот верски идентитет зајакнат со низа обичајни и фолклорни аранжмани, другиот извонреден одраз на плоштадот Султанахмет се случува бидејќи има мултикултурни и мултиверски собири во историска јавна сфера. Навистина, култната област обединува луѓе од различно етничко и културно потекло под истиот чадор на емоционално искуство и возбуда.
Мухамед Аунул Мувафак, 26-годишен студент по економија на Универзитетот Ибн Халдун, присуствува на ифтарот во оваа историска градина со своите колеги од Индонезија кои живеат во Истанбул. Групата се населила во близина на Хурем Султан Амам, ремек-дело на познатиот османлиски архитект Синан.
За Мувафак, плоштадот Султанахмет ја претставува исламската култура и толеранција. Уживањето во локалните вкусови на Индонезија во оваа уникатна атмосфера го поттикнува да ја цени убавината на исламот во неговата инклузивна култура.
„Уживам во секоја секунда од моето време во Истанбул, симболот на меѓукултурното сретнување. Бог ги создал луѓето во многу различни култури и етникуми, па затоа мораме да се почитуваме за да ја почувствуваме љубовта“, изјави Мувафак за ТРТ Ворлд.
Со насмевка тој ја истакнува својата посебна љубов кон Истанбул: „Можеме да кажеме дека Истанбул, волшебен град, е рај на земјата, особено за време на Рамазан. Нашите соседи нè почестуваат со оброк, а заедничките ифтари има насекаде, честопати и бесплатни“.
По оброкот за ифтар, верниците и посетителите се собираат во џамијата Аја Софија за да извршат вечерна молитва или да ја откријат прекрасната градба од шестиот век одблизу.
За време на терави намаз (вечерна молитва што се одржува во текот на месецот Рамазан), толпата се влева во значајните џамии во Истанбул до таа мера што е сосема вообичаено да се видат теписи поставени надвор од џамиите.
Рамазанските ноќи на плоштадот Султанахмет се протегаат до сахур, оброк што се јаде пред зори, со многу кафулиња во служба. Десертот гулач, специјалитет на светиот месец, може да го претвори времето на постот во сладок фестивал.
Лесниот и мек десерт се подготвува со тенки листови како хартија натопени во зашеќерено топло млеко.
Турската изрека „Маслинката е прва, гулачот е последниот залак во текот на Рамазан“ открива до кој степен десертот бил составен дел од османлиската кујна во светиот месец Рамазан.
За оние кои претпочитаат да се шетаат низ историскиот дел од градот, печена или варена пченка, печени костени и традиционалниот сладолед Мараш се само дел од вкусовите што може да ги вкусите по оброкот за ифтар во магичното време на Истанбул.
Освен тоа, лоцирана на две минути одење од плоштадот, цистерната базилика, местото за складирање вода изградено од византискиот император Јустинијан I во 542 година, е отворено до 22:00 часот по локално време за време на Рамазан за љубителите на историјата.
