Од 2018 година, Туркије значително го подобри комуникацискиот капацитет за справување со манипулирање со информации, заштитувајќи ги демократските процеси, безбедноста и граѓаните на Туркије.
Туркиjе ги развива и подобрува средствата за спречување, одвраќање и одговор на лажни вести, дезинформации и злонамерни информации за влијание. Туркије развива нов комуникациски модел, кој е земен како пример од многу земји, кој е компатибилен со нејзините сопствени вредности.
Формирање на Дирекција за комуникации на Претседателството
Дирекцијата за комуникации е основана во 2018 година со цел „да го зајакне брендот Туркије“. Одржува координирани напори за комуникација со сите државни агенции применувајќи холистичка комуникациска стратегија.
Дирекцијата за комуникации развива политики за стратешки комуникации и управување со кризи во соработка со сите јавни институции и организации за национални и меѓународни активности во овој контекст.
Со широк спектар на активности за комуникација и брендирање, таа сега стана Дирекција според модели од многу земји во светот.
Тургај Јерликаја, вонреден професор на Универзитетот во Истанбул, кој се фокусира на манипулациите на социјалните мрежи, односот меѓу медиумите и теророт, за ТРТ Балкан вели:
„Формирањето на Дирекцијата за комуникации на Претседателството е еден од најважните чекори. Тоа ѝ овозможува на Туркије да преземе поактивна улога на регионално и глобално ниво. Има значително влијание врз објаснувањето на правилната и легитимна позиција на Туркије пред светот и преземањето на функцијата за формирање стратешки дискурс“.
Зголемување на институционалниот капацитет
Зголемувањето на институционалните капацитети во борбата против дезинформациите е едно од најважните прашања.
„Туркије го зголеми својот институционален капацитет со институции како што се Дирекцијата за комуникации, ТРТ, Агенцијата Анадолија и Центарот за борба против дезинформации кој е посебна единица во рамките на Дирекцијата за комуникации. Туркије, исто така, ја подига свеста во рамките на борбата против дезинформациите со овие институции“, вели Јерликаја.
Опишувајќи го тековниот период како ера на пост-вистината, во која лагите ги надминуваат вистината и реалноста, Јусуф Озкир, вонреден професор и раководител на катедрата на Универзитетот Медипол, Факултетот за комуникации, за ТРТ Балкан вели:
„Дезинформациите и лагите лесно можат да се институционализираат во ерата на пост-вистината. Поради оваа причина, не е можно целосно да се ослободиме од дезинформациите. Сепак, имплементацијата на сегашната законска рамка и зголемено информирање на јавноста може да придонесе во борбата против лагите“.
„Мотото на директорот за комуникации Фахретин Алтун „вистината наспроти лагата“ може да се прочита како став на Туркије“, додава Озкир.
Доктрина за сајбер татковина
Стратегијата за сајбер татковина е една од главните политики на Туркије во дигиталната ера која има за цел да се бори против дезинформациите и протекувањето податоци. Таа има за цел да ги заштити националните информациски системи и да се спротивстави на сајбер-нападите.
Преземањето мерки против сајбер-напади врз информациската и технолошката инфраструктура на земјата е една од главните цели на земјата под капата на доктрината за сајбер татковина.
„Благодарение на доктрината сајбер татковина, Туркије, како суверена држава, се бори со глобалниот бран на дезинформации што се движи кон земјата“, вели Озкир.
Тоа е многу нов концепт во литературата на дигиталниот свет кој влијае на политиките за безбедност на комуникацијата. Доктрината на сајбер татковината ги вклучува технолошките способности, приватниот сектор, одбранбената индустрија, големи бази на податоци, националниот информациски капацитет, вештачката интелигенција, паметната технологија, националните институции и добро оспособена работна сила.
Безбедноста на националните податоци/информации во сопственост на граѓаните, институциите и државата е од витално значење за оваа доктрина бидејќи дигиталната ера носи нови опасности.
„Со оваа доктрина, Туркије, преку своите релевантни институции, особено Дирекцијата за комуникации на Претседателството и нејзините оддели, брзо реагира на реториката заснована на лаги и искривување. Туркије поефективно се изразува пред светот“, додава Озкир.
Нови прописи за интернет и дезинформации
Туркије ги ажурираше законите и воведе нови следејќи ги случувањата во светот за прашања како што се надзорот на социјалните мрежи и дигиталните платформи и заштитата на личните податоци.
„Главната цел на сите прописи во правната рамка е да се минимизира бранот на дезинформации, што е една од најголемите закани на нашето време“, вели Озкир.
Законот за медиуми на Туркије, познат како „регулатива против дезинформации“, кој ги штити јавниот ред, личните права и слободи, стапи на сила во октомври 2022 година.
Апликациите за медиумски легитимации, јавното ширење на лажни информации, како и некои прописи за провајдерите на социјалните мрежи се во опсегот на овој закон.
„Законот за медиуми ја зајакнува правната основа на борбата со дезинформациите“, вели Озкир.
Според законот, Дирекцијата за комуникации ќе го надгледува процесот на аплицирање за медиумски акредитации кои ќе бидат прифатени како официјален облик на идентификација понатаму. Оние кои објавуваат периодични изданија на веб-страните за вести ќе имаат право на прес-картички доколку ги исполнуваат потребните услови од законот за медиуми.
„Прашањето за регулирање на интернет просторот, кое започна со Нетфликс и продолжи со провајдерите на социјалните мрежи, вклучува и предизвикувачки процес, но и поучен“, вели Јерликаја.
Секој кој јавно ќе шири лажни информации за внатрешната и надворешната безбедност, јавниот ред и мир на земјата, со намера да генерира страв или паника во јавноста на начин што ќе го наруши јавниот мир, според законот, ќе се соочи со затворска казна од една до три години.
Според одредбите и условите на законот, претставниците на давателите на социјалните мрежи мора да бидат турски државјани или жители на Туркије. Доколку овој претставник е правно лице, задолжително ќе биде основано филијала во Туркије како капитално друштво.
„Како суверена држава, упорниот став на Туркије за регулирање на дигиталните области има за цел не само да ја зајакне државата во однос на компаниите на социјалните мрежи, туку и да воспостави правна процедура која ги штити правата на поединците“ додава Јерликаја.
Изградба на „Комуникацискиот модел на Туркије“
Според податоци кои ги сподели Дирекцијата за комуникации, Туркије е најпогодена земја од глобалниот проблем со дезинформациите.
Со сите иницијативи преземени од Дирекцијата и нејзините поврзани институции и организации, главната цел на Туркије е да изгради „Комуникациски модел на Туркије“.
„Несомнено, воспоставувањето апсолутен комуникациски модел бара долгорочна стратегија и многу повеќе политички, културни, економски и воени капацитети. За ова е потребно време“, вели Озкир.
„Меѓутоа, мотото на претседателот Ердоган „Светот е поголем од петте“ и неговата книга „Возможен е поправеден свет“ ни покажуваат за каков вид на модел на комуникација се залага Туркије.
„Позиционирањето на Туркије како „Стабилизирачка сила“ на Фахретин Алтун директорот за комуникации на Претседателството, е исто така дел од комуникациската стратегија на Туркије“, додава Озкир.
