Низ фотографии: Кратка историја на изборната демократија на Туркије

Фотографија направена со сепија процес го доловува историскиот момент во поза која како да е замрзната во времето, повозрасна Турчинка, на која блага светлина и ја осветлува насмевката на лицето, се подготвува да го вметне гласачкото ливче во дрвената кутија, не поголема од гломазен куфер, додека со голем интерес ја гледаат останатите гласачи и изборни набљудувачи.

Денот е 12 октомври 1930 година, кога за првпат се одржаа општински избори во Истанбул, а на жените им беше овозможено правото директно да учествуваат во изборниот процес.

Фотографијата е направена од фоторепортер на Асошиетед Прес чие име е непознато. Црно-белата фотографија стана еден од најстарите докази за тогаш нововоспоставената република и нејзиниот експеримент со непосредна демократија. Исто така служи како временска капсула за еволуцијата на демократијата која се развива откако земјата се издигна како модерна национална држава, по речиси петвековно владеење на Османлиите.

По четири години жените во Туркије добиваат универзално право на глас, и дури и тогаш се веќе пред останатите жени во поголемиот дел од Европа.

Друга црно-бела фотографија, која најверојатно предизвикува носталгија кај повозрасните Турци, прикажува како гласачите се редат на историската пешачка улица Истиклал во Истанбул за време на општите избори на 27 октомври во 1957 година. Направена е од Марио Ториси, познатиот новинар на АП кој ги фотографираше и Папата Павле Шести и Битлси.

На фотографијата Ториси успешно го доловува животот во Истанбул во 1950-те години, каде жителите во костуми и мантили минуваат покрај продавниците, формирајќи редици кои се протегаат до Истикал. Дел од елегантните неокласични и неоренесансни згради се гледаат на фотографијата кои постојат и до ден денес. Иконскиот трамвај до транспортно комбе на Фолксваген кое за првпат е произведено во 1950 година исто така е дел од фотографијата.

Туркије тогаш беше предводена од премиерот Аднан Мендерес, кој како предводник на опозициската Демократска партија убедливо ја совлада Републиканската народна партија (ЏХП) на парламентарните избори на 14 мај 1950 година.

На изборите во 1957 година, Мендерес прослави уште една убедлива победа против ЏХП предводена од Исмет Инону. Но, по само три години, републиката ќе биде погодена од првиот државен удар кој го исфрли Мендерес од власта. Потоа беше обесен од страна на воената хунта.

Со постојаните промени на модерната турска историја и комплицираната еволуција на политичките партии, обичните граѓани останале во центарот на вниманието.

Многу од клучните моменти сега се вечно сочувани во времето благодарение на новинарите кои ги посведочиле и документирале овие историски моменти.

На 28 мај 2023 година, турските гласачи ќе се вратат на гласачките места да го дадат нивниот глас за вториот дел од претседателската трка меѓу актуелниот претседател Реџеп Таип Ердоган и неговиот главен противник Кемал Киличдароглу.

Еве мал преглед на изборните процеси во Туркије преку фотографии низ годините.