Турските власти воспоставуваат сеопфатен безбедносен механизам за претседателските и парламентарните избори на 14 мај, на кои се гледа како едни од најважните во историјата на нацијата.
Врховниот изборен комитет (ИСК) како главно избирачко тело ќе го набљудува масовниот демократски процес до пребројувањето на последниот глас и прогласувањето на резултатите.
Додека кампањата се одвива во полн ек и гласачите се подготвуваат да ги изберат нивниот претседател и парламентарци, правиме преглед на сложениот процес на гарантирање слободни и фер избори во Туркије.
Мир и безбедност
Според турското Министерство за внатрешни работи, на денот на изборите, околу 600.000 припадници на безбедносните сили ќе бидат ангажирани во 81 провинција за да се обезбеди безбедноста на изборите, вклучувајќи 326.387 полицајци, 196.197 жандарми, 7.000 крајбрежни стражари, 58.658 чувари и 17.209 волонтери обезбедувачи.
Покрај тоа, мрежата на камери за надзор поставени на стратешки локации ќе внимава на потенцијалните предизвикувачи на проблеми.
Како и на минатите избори, снимките од надзорните камери и сите податоци поврзани со безбедноста на изборите ќе бидат следени и анализирани во реално време во Координативниот центар за изборна безбедност на Генералниот директорат за безбедност, националните цивилни полициски сили со седиште во Анкара.
На последните национални избори, преку 50 илјади камери без престан емитуваа видео пренос од крстосниците, важните точки и маршрутите што ги користат луѓето за да стигнат до гласачките центри.
Службениците во центарот, кои рано почнуваат со работа на денот на изборите, ќе ги продолжат своите работни задачи се додека не заврши процесот на пребројување на гласовите.
Како дел од безбедносните аранжмани, забранета е продажба и консумирање на алкохолни пијалаци на јавни места на денот на изборите од 6 часот наутро до полноќ.
Ниту едно друго лице освен оние кои се одговорни за одржување на редот и законот нема да смее да носи огнено оружје, експлозиви и секаков вид на алатки за сечење, прободување или претепување што може да се користат како оружје.
Меѓународни набљудувачи
Претставници од неколку светски организации ќе ги надгледуваат изборите во мај на покана од владата на претседателот Реџеп Таип Ердоган, продолжувајќи ја традицијата која е воспоставена во 2002 година.
Претставници на Безбедноста и соработката во Европа (ОБСЕ), Шангајската организација за соработка (СЦО), Парламентарното собрание на Советот на Европа (ПССЕ), Парламентарното собрание на Медитеранот (ПАМ), Парламентарното Собранието на Црноморската економска соработка (ПАБСЕК), Парламентарното собрание на земји од туркиско говорно подрачје (ТУРКПА) и Организацијата на туркиските држави (поранешен Турски совет) служеа како неутрални набљудувачи за време на минатите претседателски, парламентарни и локални избори.
За време на претседателските и парламентарните избори во 2018 година, меѓународната набљудувачка мисија на ОБСЕ се состоеше од околу 330 набљудувачи од 44 земји, вклучително и 231 долгорочни и краткорочни набљудувачи.
Според меѓународните набљудувачи, сите избори одржани во Турција од 2002 година биле транспарентни, слободни, плуралистички и фер во согласност со меѓународните стандарди.
Пребројување на гласовите
На последните избори, според Врховниот изборен совет, користени се 188.000 гласачки кутии во 87 изборни единици низ целата земја, како и во странство.
Откако граѓаните ќе го дадат својот глас и ќе се затворат гласачките места, пребројувањето и документирањето се одвива отворено под контрола на претседавач на гласачката кутија и со учество на претставници од сите политички партии кои се натпреваруваат на изборите.
Секоја кутија ја отвора претседавачот пред присутните на местото на гласање, а пликовите со поединечни гласачки ливчиња се бројат на глас и двапати од страна на претседавачот.
Претставниците на политичките партии се потпишуваат на листот откако сите ќе се согласат за резултатот.
Гласачката кутија не се изнесува од гласачкиот центар додека не се заврши пребројувањето и документирањето на сите гласачки кутии низ државата.
Валидни гласачки ливчиња, потпишани табели за броење и расчленување, неважечки и спорни ливчиња, неискористени пликови и гласачки ливчиња се пакуваат посебно, се ставаат во кеса откако ќе бидат одобрени од сите претставници и на крајот се потпишуваат и се запечатуваат од Комисијата за гласачките кутии.
Запечатените вреќи се доставуваат до претседателот на окружниот изборен совет што е можно поскоро од најмалку двајца членови придружени од безбедносните сили.
Конечно, окружниот изборен совет ги комбинира сите изборни резултати добиени од комитетите на гласачките кутии и го известува претседателството на покраинскиот изборен совет и политичките партии за резултатите.
Гласање во регионите погодени од земјотресот
Еден од најголемите предизвици за Врховниот изборен совет е да обезбеди гласачите во 11-те провинции погодени од земјотресите на 6 февруари да можат да учествуваат во демократскиот процес.
Во текот на изминатите неколку недели, неколку делегации на ИСК го посетија регионот погоден од земјотресот за да ја разгледаат ситуацијата и да пристапат до она што е потребно за спроведување на изборите.
Делегациите подготвуваат извештаи за состојбата на погодените гласачи, документирање на оние кои се евакуирани во други градови и меѓу другото пристап до потенцијалните безбедносни мерки.
Процесот е во тек, а извештаите се испраќаат до ИСК.
Според официјалните извештаи, се прават напори да се овозможи гласање во градовите со шатори и привремени живеалишта. Размислува и за поставување центри за гласање во привремените живеалишта.
На жртвите од земјотресот кои се повредени, не можат да одат да гласаат, имаат проблеми со транспортот или не можат да патуваат поради возраста, им се нуди можност да гласаат во мобилниот избирачки центар.
Прераспределување до најблиските гласачки кутии во областите каде што не може да се гласа е исто така меѓу опциите што се разгледуваат.
Граѓаните кои ги загубиле личните карти поради земјотресите можат да гласаат без лични карти, доколку имаат други документи, како привремена лична карта, пасош, извод од венчаница, возачка дозвола, документ за воена служба, професионална лична карта или армиска идентификација.
Жртвите од земјотресот ќе можат да гласаат и во градовите каде што се преселени.
Се очекува да биде издадена и директива за да им се овозможи на работниците на АФАД да гласаат во градот во кој работат во моментот.
