За време на обидот за пуч во Туркије, загинаа 253 лица, а повеќе од 2.730 луѓе беа повредени / Photo: AA Archive

Терористичката организација Фетулаџи (ФЕТО) од своето основање ги користи сите средства за да се инфилтрира во секоја пора на турската држава, и конечно се обиде да изврши државен удар ноќта на 15 јули 2016 година, кога се откриени сите нејзини незаконски и предавнички активности кои се водени под превезот на таканаречената „конгрегација“.

Пред точно осум години, терористите на ФЕТО земаа оружје во предавнички обид да ја соборат легално избраната влада на Туркије.

Победата на владејачката Партија на правдата и развојот (АК Партија) со освоени 49 отсто од гласовите на општите избори на 1 ноември 2015 година, предизвика голема паника во редовите на ФЕТО.

Знаејќи дека владата, која се врати на власт, со одлуките на Врховниот воен совет (ЈАС) ќе ги разреши од армијата инфилтрираните членови на ФЕТО, терористичката организација беше потресена од тогашната одлука на Главното јавно обвинителство во Измир да нареди притвор на тие војници, вклучително и генерали.

По бројните заговори како што е случајот со масовното прислушување на највисоките функционери, повикувањето на сослушување на шефот на Националната разузнавачка служба (МИТ) Хакан Фидан, запирањето на камионот на МИТ во јужна Турција, ФЕТО сфати дека повеќе не може да ја принуди Владата на Туркије да направи чекор наназад, па реши да изврши државен удар како последно средство.

Наредбата за предавство дојде од лидерот на ФЕТО

Лидерот на терористичката организација ФЕТО, Фетула Ѓулен на 19 март 2016 година застана пред камерите и испрати пораки за кои подоцна ќе се утврди дека биле упатени до оние кои го организирале обидот за воен удар.

Имено, тој рече дека зборува „во име на жителите на Кападокија“, а истрагата утврдила дека овој код се однесувал на војниците кои го извршија обидот за воен удар на 15 јули.

Според оваа инструкција на терористичкиот водач, припадниците на цивилниот и воениот огранок на ФЕТО ги завршиле подготовките за пучот низ цела Туркије и почнале да го чекаат часот на егзекуција, кој требало да биде во 3 часот на 16 јули 2016 година.

Меѓутоа, неколку часа пред обидот за предавство, главен пилот на хеликоптер отишол во Дирекцијата на Националната разузнавачка организација (МИТ) и објавил дека ФЕТО истите планираат да го приведат шефот на МИТ Хакан Фидан.

Тогашниот шеф на МИТ, денеска министерот за надворешни работи, Фидан, оваа информација му ја пренесе на тогашниот втор началник на Генералштабот, генерал Јасар Ѓулер, а потоа го испрати својот помошник во Генералштабот за да ги пренесе деталите.

По разговорот со функционерот на МИТ, генералот Ѓулер му ја пренел содржината на средбата на тогашниот началник на Генералштабот, генерал Хулуси Акар.

Тогаш генералот Акар му нареди на Оперативниот центар на турските вооружени сили да ги врати авионите во базите и да го затвори воздушниот простор за летови.

Покрај тоа, Акар му нареди на командантот на 4-от корпус, генерал-полковник Метин Гурак, да го спречи распоредувањето на оклопни возила од командата и дивизијата за оклопна обука Етимесгут и го испрати тогашниот командант на копнената армија, генерал Салих Зеки Чолак во копнената авијација за да спречи летови со хеликоптери.

Пучистите го фатија Акар

Во исто време, поранешниот началник на Генералштабот на генерал Ѓулер, потполковник Буњамин Тунер, му пренел на поранешниот началник на Одделот за планирање и управување со персонал на Генералштабот, бригадниот генерал Мехмет Партигоч, дека началникот на МИТ Фидан разговарал со Акар.

Почнаа да кружат информации меѓу пучистите дека Чолак отишол во Командата за копнена авијација по средбата меѓу Акар и Фидан.

Потоа обидот за државен удар, кој беше планиран да започне во 3 часот на 16 јули, беше преместен во 20:30 часот на 15 јули со одобрение на Адил Оксуз и другите цивилни лидери на ФЕТО кои ќе го предводат државниот удар во воздухопловната база Акинџи.

Веднаш по издавањето на наредбата за обидот за државен удар, 33 бордо беретки со одбрана опрема од Командата на специјалните сили (ОКК) се собраа во воздухопловната база Акинџи и тргнаа кон Генералштабот.

Поранешниот началник на Одделот за стратегија на Генералштабот, генерал-мајор Мехмет Дисли, главниот советник на началникот на Генералштабот, полковник Орхан Јикилкан, бригадниот генерал Мехмет Партигоч и началникот на Генералштабот, полковник Рамазан Гозел, се собраа да организираат обид за државен удар во Генералштабот.

„Команданте, операцијата почнува, ќе ги водиме сите, баталјоните и бригадите се на пат, ќе видите наскоро“, ова се зборовите што на Акар му ги кажа Дисли и така му го најави државниот удар.

"За што зборуваш? За која операција? Дали сте манијак? „Не се осмелувај“, одговори Акар на зборовите на Дисли.

Сфаќајќи дека не може да го убеди Акар, Дисли му наредил на тимот кој чекал пред канцеларијата да интервенира.

Гозел, Јикилкан, поранешниот потполковник Левент Туркан, поранешниот капетан Сердар Текин и поранешниот наредник-мајор Абдула Ердоган го фатија генералот Акар.

Известување за предавство испратено до штабот

По инструкции на пучистите во штабот, командантот на 58-та артилериска бригада, поранешниот бригаден генерал Мурат Ајгун, стациониран во Полатли, наредил возилата, вклучително и ракетни фрлачи, распоредени од касарната за да ја преземат контролата врз критичните точки во Анкара.

Првото известување за обидот за предавство, насловено како „Подготвително предупредување и распоредување на единицата“, беше испратено преку системот за дистрибуција на пораки и документи на Генералштабот (МЕДАС).

Пучистите преку МЕДАС на војниците им го доставија таканаречениот Список на воени задачи и назначувања.

По оваа порака пучистите издадоа втора наредба со истиот систем за „Воведување на борбени оклопни возила“ за заземање критични патишта и раскрсници во градовите и јавните институции.

Пучистите, испраќајќи една порака по друга преку МЕДАС, им наредија на војниците надвор од касарната да им се придружат на своите војници во 21:53 часот.

Постапувајќи по ова, пучистите го зазедоа Центарот за координација на катастрофи (АКОМ) во Кагитане, познат како „окото што гледа на Истанбул“.

Булент Ајдин, телохранителот на командантот на копнената војска Чолак, беше убиен од пучистите во Генералштабот и е познат како прв маченик на 15 јули.

Блокада на мостови

Борбените авиони Ф-16 полетаа од воздухопловната база Акинџи и почнаа да летаат исклучително ниско над Анкара.

Новинските канали известуваа за воени активности во 22:28 часот.

Телевизиите објавија вонредни вести дека војниците ги блокирале истанбулските мостови преку Босфорот, поточно мостот Богазиќи и мостот „Фатих Султан Мехмет“.

Тогашниот премиер на Туркије Бинали Јилдирим се јави на програмата на НТВ во 23.02.

„Владата што ја претставува нацијата е на должност. Оние кои го направија овој обид, оние кои го направија ова лудило, оние кои беа вмешани во овој незаконски чин ќе платат највисока цена“, рече Јилдирим.

Главното јавно обвинителство во Анкара започна истрага за обидот за пуч во 23.05.

Пилоти-пучисти бомбардираа градови

Пилотите на пучистите Мехмет Четин Каплан и Ертан Корал го бомбардираа Одделот за воздухопловство на Генералната дирекција за безбедност во Голбаши. Во нападот загинаа седум полицајци, а петмина беа ранети.

Во 00:01 часот, поранешните пилоти капетани Угур Узуноглу и Хусеин Турк го нападнаа Одделот за специјални дејствија на Генералниот директорат за безбедност во Голбаши. Еден цивил и 43 полицајци загинаа, а 36 полицајци беа ранети.

Хеликоптери контролирани од пучистите го скенираа комплексот на МИТ во Јенимахале.

Поранешниот потполковник Умит Генчер ја презеде ТРТ и го прочита прогласот за пучот.

Изјавата која го промени текот на ноќта

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган се појави на програмата на Си-Ен-Ен Турк во 00:24 часот и одржа историски говор кој го смени текот на обидот за пуч.

„Ја поканувам нашата нација на плоштадите“, рече Ердоган.

Во престрелката со граѓаните кои демонстрираа против пучистите пред седиштето на Генералната команда на Жандармеријата, загинаа девет лица, а десетици беа ранети.

Пилотите на пучистите Мехмет Јурдакул и Илхами Ајгул ја бомбардираа Дирекцијата за безбедност во Анкара во 00:56 часот.

Десет минути подоцна, поранешниот пилот Мустафа Озкан по втор пат го бомбардирал местото. Во нападот две лица загинаа, а 39 се повредени.

Халисдемир го застрела генералот на пучот

Авионот на пучистот бригаден генерал Семих Терзи, кој полета со специјалци од Дијарбекир, слета на аеродромот Етимесгут во 01.13 часот.

Тогашниот командант на специјалните сили, генерал-полковник Зекаи Аксакали, успеал телефонски да го добие командантот Омер Халисдемир и да побара од него да го неутрализира пучистот генерал Терзи.

Терзи, кој со војниците под негова команда дојде под команда на специјалниот авијациски полк Етимесгут, со хеликоптер отиде во штабот во Голбаши за да ја преземе командата на специјалниот одред на ОКК во 02:14 часот.

На влезот во штабот го начекал Халисдемир и пукал во него, кој го заслужил епитетот херој на турската нација.

Халисдемир загина во огнот што го отвори Терзи и некои од војниците кои дојдоа со него од Дијарбекир.

Бомбардирање на парламентот

Загинаа 36 граѓани кои протестираа против обидот за пуч пред Генералштабот. Пучистите ги влечеа телата на некои од мачениците по земја и ги оставија пред штабот.

Пучистите, кои со сите средства се обидоа да го скршат отпорот на граѓаните, ја бомбардираа и зградата на Големото национално собрание на Република Туркије.

Нападот со Ф-16 го извршија поранешните пилоти Хасан Хусну Баликчи и Угур Узуноглу, а во нападот беа ранети 32 лица.

Граѓаните во 3 часот го ослободија седиштето на ТРТ. Таа медиумска куќа го врати нормалното емитување, а пучистите беа предадени на полицијата.

Пилотот на пучистите Хусеин Турк фрли четири бомби врз објектите на ТУРКСАТ во периодот 3.14 до 3.19 со цел да го прекине телевизискиот пренос.

Како што одминуваа часовите, луѓето кои ги полнеа плоштадите и улиците на покана на претседателот Ердоган предизвикуваа сѐ поголема паника кај пучистите.

Веднаш откако полициските тимови за специјални операции ја ослободија контролната кула од пучистите, авионот на АТА со турскиот претседател Ердоган слета на аеродромот Ататурк во Истанбул, каде што беше пречекан од илјадници граѓани.

По случувањата во Истанбул пучистите повторно ја бомбардираа зградата на турскиот парламент.

Поранешниот пилот капетан Хусеин Турк со авион Ф-16 во 3.24 и 3.25 часот го

гаѓаше парламентот.

Во екот на борбата што против пучистите ја водеа граѓани на улица и патриотски војници во касарната, во 4 часот, главното јавно обвинителство во Анкара донесе одлука за притвор на членови на судството поврзани со ФЕТО, членови на таканаречениот Совет за мир во татковината и учесници во обидот за пуч.

На хоризонтот се гледаше крајот на патот на пучистите

Во 6:19 часот, поранешниот пилот поручник Муслиман Мачит фрли две бомби на раскрсницата пред претседателскиот комплекс во Анкара. Во нападот загинаа 15 граѓани, а седуммина беа ранети.

Началникот на одделот на ТЕМ Тургут Аслан и неговиот телохранител Хасан Ѓулхан, кои беа приведени во Генералната команда на Жандармеријата, беа изнесени од зградата со врзани раце и врзани очи, а пучистиот поранешен полковник Еркан Окрем им пукал во главата. Аслан бил тешко ранет, а Ѓулхан бил убиен.

Премиерот Јилдирим го овласти генерал-полковник Зија Кемал Кадиоглу да соборува авиони кои летаат под контрола на пучистите.

Сфаќајќи дека обидот за соборување на легитимната влада во Туркије не успеал, пучистите на мостот Богазичи во Истанбул им се предале на турските сили.

Во 8:26 часот началникот на Генералштабот Акар, кој беше заробен од пучистите, со хеликоптер од воздухопловната база Акинџи беше префрлен во палатата Чанкаја.

По наредба на турскиот претседател Ердоган и тогашниот министер за национална одбрана Фикри Исик, бомбардирана е главната писта на воздухопловната база Акинџи за да се спречи понатамошното дејствување на леталата во рацете на пучистите.

Во 12:57 часот премиерот Јилдирим се обрати до јавноста и рече дека обидот за пуч е потиснат. На прес-конференцијата присуствуваа и министерот Исик и генералот Акар.

На тој начин, предавничкиот обид за државен удар во Туркије беше осуетен и спречен под водство на претседателот Ердоган, благодарение на напорите на нацијата и патриотските безбедносни сили на земјата.

Турскиот народ, кој покажа пример кој ретко се гледа во историјата на отпорот кон пучистите, во таа темна ноќ се грижеше за независноста и иднината на својата земја.

Истрагата утврдила дека во обидот за пуч биле употребени околу 9.000 воен персонал, 35 авиони, 37 хеликоптери, 246 оклопни возила, вклучувајќи 74 тенкови и речиси 4.000 парчиња лесно оружје.

Од цивилите, полицајците и војниците кои се бореа во таа темна ноќ за да ја осветлат Туркије, 253 загинаа како маченици, од кои 150 во Анкара, 99 во Истанбул и двајца во Мугла. Повеќе од 2.730 луѓе беа повредени.

ФЕТО како опасност за сите земји во кои дејствува

Терористичката организација Фетулаџи (ФЕТО) е одговорна за крвавиот обид за пуч во Туркије ноќта на 15 јули 2016 година.

Станува збор за терористичка организација предводена од Фетула Ѓулен, кој живее во Соединетите Американски Држави, чија екстрадиција Туркије официјално побара од САД.

Припадниците на таа терористичка организација со години напредуваа во службата со местење испити, со што се инфилтрираа во институциите на државата. Потоа, прво во декември 2013 година, поддржувачите на ФЕТО во судството на Турција се обидоа да гонат бројни високи функционери со монтиран судски процес за наводна корупција.

Неколку години подоцна следеше крвав обид за државен удар на терористите на ФЕТО, односно обид за државен удар извршен од офицери кои ФЕТО ги инфилтрирала во турската армија.

Истрагата за терористичката организација ФЕТО покажа дека се работи за глобална мрежа која претставува опасност не само за Туркије, туку и за секоја друга земја каде што е активна. Ова во неколку наврати го истакнуваа турските власти.

AA
Популарни