Лидерите на БРИКС кон крајот на август се состанаа во Јоханесбург, Јужна Африка на 15-от самит на блокот. Првично основан во 2009 година од Бразил, Русија, Индија и Кина, а Јужна Африка стана членка една година подоцна, јужноафриканскиот претседател Кирил Рамафоса објави дека уште шест нации ќе се приклучат на блокот.
Во она што некои аналитичари го нарекоа „БРИКС+“, Египет, Иран, Етиопија, Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и Аргентина треба да се приклучат на блокот од јануари 2024 година.
Аргентинскиот претседател Алберто Фернандез на нацијата и најави дека вклучувањето на државата во блокот повлекува „ново сценарио“ со потенцијал за раст и развој, инсистирајќи дека „можеме да ги зголемиме нашите можности за отворање нови пазари и консолидирање на постојните, промовираме инвестициски текови, создаваме работни места, го зголемуваме извозот и да развиваме примена на нови и подобри технологии“.
Мартин Алехандро Мартинели, историчар од Геоисториската опсерваторија на Националниот универзитет во Лујан и Латиноамериканскиот совет за општествени науки (ЦЛАЦСО), го опишува ова како „значајна и историска промена“ за нациите кои се приклучуваат на БРИКС и цитирајќи го аналитичарот Хозе Фиори, ја нарекува „системска експлозија во меѓународниот поредок“.
Ако Аргентина ја продолжи својата траекторија кон БРИКС, Мартинели сугерира дека тоа може да отвори нови можности за односи и размена, на „геостратешко, геополитичко и геоекономско ниво“ и можност за балансирање на меѓународната сцена.
Тоа го следи она што тој го опишува како преседани на „униполарноста“ и „западната доминација врз светот, економските и финансиските организации и војската (НАТО, ММФ, Светска банка, употребата на доларот).
Оваа промена вклучува формирање на појас од четири континенти, со исклучок на Западна Европа, Јапонија и САД, за кои тој тврди дека „вршеле доминација преку сила и убедување“.
„Сојуз од таква големина ги одразува геоекономските и тектонските поместувања што повлекуваат хегемонистичко ребалансирање на капиталистичкиот систем“, изјави Мартинели за ТРТ Ворлд.
Инкорпорацијата на Аргентина во БРИКС е исто така „израз“ на трансформациите во глобалниот поредок во услови на истакнатост на нациите во подем и развој во економската, политичката, социјалната и културната сфера, тврди Себастијан Шулц, социолог од аргентинскиот универзитет Ла Плата.
„Вклучувањето на Аргентина во блокот, исто така, значи ратификување на нејзината посветеност на мулти поларноста, за која Латинска Америка и Карибите имаат многу да придонесат“, изјави Шулц за ТРТ Ворлд.
Потиснување на БРИКС во Аргентина
Сепак, претседателските избори во Аргентина оваа година би можеле да имаат одредено влијание врз процесот.
„Учеството на Аргентина во БРИКС е нешто што ќе го знаеме само со новата влада“, изјави за ТРТ Ворлд Бернабе Малакалза, професор на аргентинскиот национален универзитет во Килмес и Универзитетот Торкуато ди Тела.
Аргентинците во октомври ќе избираат нов претседател и потенцијалното вклучување во БРИКС наиде на силно противење од опозициските претседателски кандидати од десницата - Патриша Булрих и Хавиер Милеи.
Победникот на прелиминарните избори во Аргентина во август, кандидатот на екстремната десница Милеи рече дека „нема да промовира договор со комунистите“ и ги критикуваше членовите на БРИКС, Бразил и Чиле.
Малакалза сугерира дека гледиштето на Милеи не е разумен став, одразувајќи „хипер западна и анахрона догматска мисла со аргументи посоодветни за Студената војна на 20 век, цврстиот став против Кина и упорното усогласување со Соединетите држави“.
Згора на тоа, тој објаснува дека САД никогаш не побарале од Аргентина да престане со нејзиното вклучување во БРИКС, ниту пак ја критикувале поради нејзините напори да се приклучи.
Мартинели, исто така, верува дека е сосема веројатно Милеи да предложи да не се приклучи кон БРИКС, опишувајќи го тоа како „кратко видна перспектива“ и „нешто крајно негативно за Аргентина и регионот“ во услови на високо ниво на трговија со врвни партнери како Бразил, Кина и Индија.
Тој верува дека Милеи може да го бојкотира БРИКС или да го следи поранешниот бразилски претседател Жаир Болсонаро и поранешниот американски претседател Доналд Трамп, кои ги напуштија меѓународните организации.
Сепак, за време на мандатот на Болсонаро, и покрај силното доведување во прашање на БРИКС и блиската поврзаност со САД, Шулц забележува дека Бразил никогаш не се повлече од блокот.
Тој сугерира дека аргентинската опозиција можеби не е во состојба целосно да ја сфати важноста на БРИКС, сметајќи го само „како обични трговски партнери, а не како блок што може да игра стратешка улога во конфигурацијата на новиот меѓународен поредок“.
Малакалза верува дека потенцијалното учество на Аргентина во БРИКС има стратешка смисла, доколку земјата ја следи платформата на блокот како политички и дипломатски простор што би можел да ја „ревитализира“ глобалната положба на Аргентина во услови на меѓународен контекст кој се развива и во кој латиноамериканската нација се соочува со „пролонгиран пад“ и настојува да ја врати својата меѓународна положба и влијание.
Потенцијални финансиски можности
Аргентина, исто така, доживува остра финансиска криза со растечка инфлација. Нејзината Централна банка се соочува со намалени резерви од долари бидејќи земјата врши отплата на историскиот заем од 57 милијарди долари земен во 2018 година од Меѓународниот монетарен фонд, за ублажување на економската криза за време на претседателствувањето на Маурицио Макри.
Аналитичарите веруваат дека Новата развојна банка на БРИКС (НДБ) би можела да ѝ понуди на Аргентина нови можности, при што Шулц ја нарече НДБ „клучна алатка за зајакнување на инфраструктурниот дефицит што го имаат земјите во развој, што придонесува да им се даде поголем степен на суверенитет“.
Според Малакалза, тоа подразбира можни потенцијални инфраструктурни проекти, но ќе бара Аргентина да вложи 250 милиони долари како влезна такса во НДБ.
Генерално, БРИКС може да ја зајакне Аргентина во однос на три иницијативи, објаснува тој, од пристап до аранжманот на резервниот контингент до решавање на проблемот со ликвидноста на земјата. Инвестициите во инфраструктурата на НДБ би можеле да ги отстранат пречките кога станува збор за економскиот раст. Ако се покрене и платниот систем на БРИКС, тој би можел да дозволи потенцијално оддалечување од доларот со можност за подмирување на деловните трансакции во локални валути.
Мартинели, исто така, сугерира дека потенцијалната имплементација на валутата БРИКС + може да поттикне иницијатива за намалување на користењето на доларот, заедно со употребата на други валути во глобалната трговија.
Бразилскиот претседател Луис Инасио Лула да Силва и претседателот Фернандез во јануари ја изнесоа идејата за регионална валута. Бразил, „стратешкиот“ партнер на Аргентина, исто така одигра „клучна“ улога во поттикнувањето на инкорпорацијата на Аргентина во БРИКС, објаснува Малакалза додека во последните месеци Лула продолжи да се залага за оддалечување од доларот.
Мартинели смета дека гледано на среден рок, меѓународните набљудувачи веројатно би можеле да видат поширока употреба на кинескиот јуан во меѓународните размени, нешто што Аргентина веќе го користела за отплата на ММФ.
Шулц гледа дополнителни финансиски можности за латиноамериканската нација.
„Учеството на Аргентина во БРИКС овозможува пристап до кредити кои се многу подостапни од оние што ги обезбедуваат традиционалните финансиски организации. Кредити кои, пак, се наменети за зајакнување на аргентинскиот индустриски комплекс, транспортната поврзаност, производството на енергија“, додава тој.
Продлабочување на врските
Аналитичарите веруваат дека Аргентина најверојатно ќе ги зајакне своите односи меѓу партнерите во блокот, по јавната поддршка и од Русија и од Кина во јули 2022 година.
Малакалза ја опишува Кина, еден од најголемите инвеститори во латиноамериканската држава во последните две децении, како главен увозник на аргентински производи и втора најважна дестинација за аргентинскиот извоз во 2022 година.
Во истата година и Индија се приближи до Аргентина, при што азиската сила сега е на 5-то место во однос на аргентинскиот извоз.
Аргентина, исто така, одигра суштинска улога во Јужноатлантската зона за мир и соработка, иницијатива која ја поттикнува соработката, мирот и безбедноста во јужно атлантскиот регион, прв пат формирана во 1986 година, а за која Аргентина се залагаше да заживее во последниве години, објаснува Малакалза.
Територијалните претензии на Аргентина во јужниот дел на Атлантикот
Шулц сугерира дека учеството на Аргентина во блокот би можело да ѝ овозможи да обедини некои од нејзините најголеми надворешни политики, опишувајќи ги како „целосна хармонија“ со основните начела на блокот, особено нејзините територијални претензии во однос на суверенитетот на Малвините или Фокландите, Јужна Џорџија и Јужни Сендвички Острови, нешто што претседателот Фернандез го подвлече во својот говор за БРИКС.
Според Малакалза, „сите земји од БРИКС долго време ја поддржуваат позицијата на земјата за прашањето на Малвините и особено во однос на потребата да се обноват преговорите меѓу нашата земја и Обединетото Кралство за суверенитетот на островите“.
Тој, исто така, истакна дека БРИКС треба да се смета за простор кој промовира ребаланс во меѓународниот поредок, нешто различно од менталитетот на Студената војна на сојузот против Г7 или едноставно како поддржувач на Кина.
Тој сугерира дека најдобро е да се смета за форма на „меко балансирање“ на меѓународната сцена, а не како простор што турка „контра-хегемонија“.
„Бразил, Индија и Јужна Африка, како и Аргентина, ако сака да се приклучи, настојуваат да ги ребалансираат меѓународните односи, а не да ги дестабилизираат. Тие се клучните земји кои покажуваат дека едно е да не се биде дел од традиционалниот Запад, а сосема друго е да се биде антизападен“, тврди тој.
