Ердоган има клучна улога во турската политика / Photo: AA

На 27 март 1994 година, Реџеп Таип Ердоган стана градоначалник на Истанбул, период кога неговата репутација растеше додека вешто се справуваше со предизвиците на градот. Тој се справи со значителниот проблем со ѓубрето во Истанбул, особено во крајбрежниот регион Халик, и ефективно се справи со кризата со вода во метрополата обезбедувајќи стабилно снабдување за нејзините жители.

Наративот за политичката кариера на Ердоган доби драматичен пресврт на 12 декември 1997 година, кога тој беше осуден на затвор и сменет од неговата позиција како градоначалник откако рецитираше песна во јавност.

По отслужувањето на четиримесечната казна, Реџеп Таип Ердоган ја основа Партијата на правдата и развојот (АК Партија) на 14 август 2001 година - клучен момент во политичкото патување на земјата.

Откако ја презеде функцијата премиер на 15 март 2003 година, Ердоган стави крај на коалициските влади преку непрекината серија изборни победи. Тој, исто така, се зафати со спроведување суштински демократски, социјални и економски реформи.

Овие трансформативни промени ја зајакнаа стабилноста на Туркије дома, а истовремено го засилуваа нејзиното присуство на меѓународната арена.

Победничката серија на Ердоган на изборите продолжи без престан, почнувајќи од 22 јули 2007 година, по што следеа триумфи на 12 јуни 2011 година и на 10 август 2014 година, како и реизбор за претседател на 24 јуни 2018 година.

Економски и инфраструктурен развој

Во почетните фази на неговата администрација, Ердоган водеше фаза на значителен економски раст и еволуција.

Под негово водство, приходот по глава на жител на Туркије речиси тројно се зголеми, преместувајќи ја нацијата во рангот на најбрзо растечките економии во светот.

Сиромаштијата значително се намали, а земјата стана 19-та по големина економија, со вредност од 1 билион долари. Ова забележливо подобрување беше делумно резултат на стратешката серија структурни реформи и стабилност, кои имаа намера цврсто да ја интегрираат Туркије во глобалната економија.

Овие мерки опфаќаа либерални економски политики, поттикнување на претприемништвото и спроведување на клучните реформи во банкарскиот сектор.

Ердоган презеде решителни мерки за решавање на долгогодишното прашање на запоставената инфраструктура во историјата на Тукије.

Неговата администрација покажа длабока посветеност на развојот на инфраструктурата, правејќи значителни инвестиции во клучните сектори, вклучително транспортот, здравството и образованието.

Значајните достигнувања под негово водство вклучуваат создавање на национални двојни патни мрежи и брзи железници, изградба на мостови и брани, како и проширување на аеродромите во речиси секоја провинција во земјата.

Понатаму, формирањето на нови болници и училишта значително придонесе за тековното подобрување на инфраструктурниот пејзаж на Туркије. Пример за посветеноста на Туркије на образованието се рефлектира во нејзината извонредна стапка на запишување на деца од 6 до 14 години што е меѓу највисоките меѓу партнерските земји.

Под водство на Реџеп Таип Ердоган, здравствениот систем во Туркије беше сведок на извонредна трансформација, ефикасно справувајќи се со големите предизвици. Населението доби пристап до висококвалитетни универзални здравствени услуги, додека воведувањето на градските болници имаше за цел да ги задоволи сеопфатните потреби на секој регион, нудејќи широк спектар на медицински установи.

Згора на тоа, глобалното присуство на Туркије значително се прошири, со импресивни 42 турски изведувачи кои се најдоа на топ 250 листата во светот, заедно со солидните компании од банкарскиот систем и одбранбената индустрија.

Дополнително, Туркије се појави како витален центар за проектот „Патот на свилата“ и одигра клучна улога во олеснувањето на трансферот на природен гас.

Национална одбранбена индустрија

Туркије доживеа значителен напредок во својата национална одбранбена индустрија, со фокус на намалување на зависноста од странски добавувачи и зајакнување на нејзините воени способности.

Овој стратешки напор резултираше со забележителни достигнувања во производството на воена опрема, вклучувајќи оклопни возила, беспилотни летала, поморски бродови и авиони.

Посебно забележлив развој е импресивниот напредок во домородните вооружени беспилотни летала. Турските беспилотни летала, пример како Бајрактар, ја докажаа својата ефикасност во конфликти како Карабах и Украина. Туркије се здоби со признание како главен извозник на напредни системи за беспилотни летала, привлекувајќи значително медиумско внимание и признание.

Демократски пакети

Спротивно на неоснованите тврдења на Западот, медиумскиот пејзаж во Туркије претрпе извонредна и позитивна трансформација.

Денес, постои поголема разновидност на медиуми кои поттикнуваат зголемена критика во споредба со 1990-тите. Туркије сега може да се пофали со низа слободни и опозициски медиумски платформи.

Критичките гласови се присутни на различни канали на социјалните медиуми, засилени со влијателни личности.

Дополнително, граѓанските слободи се проширија во Туркије, ставајќи крај на нерешените злосторства од деведесеттите и создавајќи поинклузивна средина за слобода на здружување.

Администрацијата на Ердоган одигра клучна улога во подобрувањето на правата и статусот на малцинските групи, со посебен фокус на курдското население.

Направени се напори за промовирање на нивниот идентитет, културни права и јазични права, вклучително и воведување курдски ТВ канали поддржани од државата, оддели за курдски јазик и литература. Овие иницијативи имаат за цел да ги поправат минатите ограничувања и превиди.

Понатаму, спроведени се мерки за заштита и унапредување на слободата на изразување, здружување и религија за помалите малцински заедници, како што се христијаните, Асирците, Евреите и Ерменците.

Во минатото, демократските процеси во Туркије често беа нарушувани со воени интервенции.

Сепак, турските граѓани постојано демонстрираа непоколеблива посветеност на демократијата, како што беше потврдено од нивниот обединет отпор против обидот за воен удар во 2016 година.

Овој колективен напор ја нагласи нивната цврста посветеност на одржувањето на демократските вредности и заштитата на интегритетот на изборниот процес.

Имено, на 14 мај 2023 година, турското изборно учество достигна извонредно ниво, со исклучителни 90 проценти излезност на гласачите. Овој извонреден ангажман ја одразува длабоката важност што турските граѓани ја даваат на обликувањето на нивната демократска иднина и на искористувањето на своето право на глас.

Зголемување на меѓународното влијание

Администрацијата на Ердоган активно ја следеше целта да го прошири влијанието на Туркије на меѓународната сцена.

Ова повлекува понаметлива улога во регионалната политика, особено во конфликтите како Сирија, Либија и Карабах. Дополнително, Ердоган се обиде да ја позиционира Туркије како лидер во муслиманскиот свет и се појави како еден од најголемите хуманитарни донатори на глобално ниво, обезбедувајќи помош на оние на кои им е потребна.

Зголеменото меѓународно влијание на Ердоган може да се припише на неговото харизматично лидерство и вешти дипломатски потфати.

Тој негуваше силни врски со различни земји, особено фокусирајќи се на Африка и на Балканот, додека одржуваше деликатна рамнотежа со големите глобални сили.

Во Африка, Ердоган вложи напори за зајакнување на односите, што резултираше со значително зголемување на бројот на турски амбасади од 12 на 45 од 2002 година.

Во контекст на Либија, Реџеп Таип Ердоган одигра значајна улога со пружање воена помош и политичка поддршка за Владата на национално единство призната од ОН, придонесувајќи во тековните напори за решавање на конфликтот.

На Балканот, Ердоган активно продолжи со поблиски врски со земјите во регионот, ставајќи акцент на поттикнување на економската соработка и културни размени.

Овој заеднички напор ефективно го прошири влијанието на Туркије во областа. Понатаму, Ердоган демонстрираше вешт чин на балансирање во односите меѓу Русија и Западот за време на украинската криза.

Иако одржува стратешко партнерство со Русија, тој исто така изрази поддршка за територијалниот интегритет на Украина и се залага за мирно решавање на конфликтот. Пример за умешното справување на Ердоган со сложената геополитичка динамика може да се види во улогата на Туркије како посредник во договорот за жито во Црното Море.

Доколку Ердоган повторно биде избран за претседател на 28 мај, тој има за цел да постигне посилна Туркије со слоганот „Век на Туркије“. Ова повлекува и силен економски развој и независност во националната одбранбена индустрија.

Ердоган, додека одржува балансирани односи со Западот и Русија, ќе се стреми и да воспостави понапредни односи со Русија, земјите од Заливот и Саудиска Арабија.

Во Туркије живеат околу четири милиони мигранти. Лидерот на опозицијата вети дека ќе ги исфрли сите бегалци од Туркије доколку биде изгласан за власт.

Спротивно на тоа, Реџеп Таип Ердоган прифаќа посочувствителен пристап кон бегалците и останува посветен да им обезбеди поддршка и заштита.

Мерката за вистински лидер лежи во неговиот хуманизам, а не во политичката реторика.

Невзет Челик е основач и директор на Парискиот напреден истражувачки центар, истакнат тинк-тенк кој води истражувачки иницијативи и нуди консултантски услуги.

TRT World
Популарни