Многумина мислеа дека разнобојната коцка што ја измислил Ерно Рубик пред педесет години нема да ги преживее 1980-те.
Сепак, милениумците и генерацијата З се исто толку луди по Рубиковата коцка како и нивните родители, што претставува големо задоволство за нејзиниот 79-годишен творец.
„Во дигиталниот свет „полека забораваме дека имаме раце“, изјави Рубик во ретко интервју за АФП.
„Но, рацете се нашите први алатки“, додаде тој, бидејќи коцката нѝ помага преку игра да се вратиме на нешто исконско.
Рубик рече дека „врската помеѓу умот и рацете“, што ја промовира коцката, е „многу важен фактор во развојот на човекот“.
„Мислам дека коцката веројатно нè потсетува дека имаме раце. Не само што размислувате, туку и работите нешто додека го правите тоа“, рече тој.
43 квинтилиони
Ненаметливиот унгарски професор по архитектура не ни сонувал дека прототипот што го дизајнирал ќе го освои светот и ќе ја реши неговата егзистенција. Продадени се повеќе од 500 милиони примероци од култниот предмет, што ја прави една од најпродаваните сложувалки во светот, не сметајќи ги безброј фалсификати.
Постојат повеќе од 43 квинтилиони, а квинтилион е милијарда трилиони, начини да се реши.
„Дури и по илјадници години сè уште ќе најдете нови начини да ја составите“, рече Рубик.
Чудо од дете
„Како да имаш чудо од дете во твоето семејство“, го опишува Рубик својот однос со коцката.
„Но, понекогаш треба да се повлечеш бидејќи тоа дете и таа слава знаат да бидат заморни“, додаде тој.
Во книгата објавена во 2020 година, Рубик откри дека никогаш немало намера да остави свој белег на светот, туку наместо тоа, бил воден од неговата љубов кон градењето геометриски модели.
Беа потребни неколку прототипови и недели размислување за да се дојде до идеалниот механизам и начин да се реши неговата загатка пред да може да поднесе барање за патент во 1975 година.
Коцката се појави на унгарскиот пазар во 1977 година, а на меѓународните полици три години подоцна. Рубик го опишува сето она што се случило потоа како „неверојатно“.
Меѓу другото, коцката му овозможила од Унгарија, тогаш зад Железната завеса, да отпатува на запад.
Добра пензија
И покрај неговата срамежливост, пронаоѓачот собрал колекција од околу 1.500 насловни страници на списанија во текот на годините со неговата коцка, која стана „симбол на сложеност“ за да илустрира сè, од геополитички прашања до избори.
„Или ја сакаш или ја мразиш, рече тој, „но не можеш да ја игнорираш“.
Наследството на Рубиковата коцка силно живее во поп-културата, прикажано во бројни телевизиски серии и холивудски хитови. До денес, тој е централен дел на сите натпревари за решавање на загатки.
Мајсторите на коцки често се собираат низ светот, се борат со раце и нозе, со врзани очи или стоејќи наглавата, за да ја решат што е можно побрзо.
Коцката има место на постојаната изложба во Музејот на модерна уметност во Њујорк, таа е едукативна алатка која се користи насекаде, од градинки до универзитети и е популарна во пензионерските домови и им помага на луѓето кои живеат со аутизам.
Рубик рече дека емотивните награди кои му ги донела коцката биле подобри од „добрата пензија“ што му ја обезбедила. „Убаво е чувството да се направи нешто добро за луѓето“, рече тој.
