Данска на 2 мај објави дека ќе даде воена донација и финансиски пакет на Киев, проценет на 250 милиони американски долари, и покрај повиците за преструктуирање на својата одбранбена и надворешна политика поради руско-украинската војна.
Овa ја позиционира Данска како држава на фронтот меѓу нордиските нации во едногодишниот конфликт. Пацифистичката земја, која некогаш беше само фокусирана на прашањата за глобалните климатски промени, претрпува сериозно реструктуирање на својата одбранбена и безбедносна политика додека се интензивира руско-украинскиот конфликт.
Принцот Јоаким, вториот син на данската кралица неодамна изјави:
„Искрено да кажам не сакавме да влеземе во повторно вооружување помеѓу 1990 и 2022 година. Сега мораме. Ние повеќе не живееме во мирни времиња и заканата е реална и не е далеку“.
Данска во времето на министерот за надворешни работи Ларс Роке Расмусен не направи толку драстични промени во доктрината на „прагматичен идеализам“ или „прагматичен реализам“ заснована на вредности на претходните министри.
Во светлината на доктрината, премиерот Мете Фредериксен го посети египетскиот претседател Абдел-Фатах ел-Сиси во март и ја прекина забраната за продажба на оружје на Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати, која беше воведена по убиството на колумнистот на Вашингтон Пост Џамал Кашоги во саудискиот конзулат во Истанбул во 2018 година.
„Можете да бидете земја која е проблематична во нашите очи, а сепак да имате некои легитимни безбедносни политички интереси“, рече Расмусен во врска со промената додавајќи дека Данска мора да биде во линија со другите европски земји.
Но, иако Копенхаген ја промени својата дипломатска положба без никакви големи пречки, се соочува со огромни предизвици за реструктуирање на својот некогаш игнориран одбранбен сектор.
За да покаже дека е посветена на НАТО, Данска најави дека ќе го намали своето воено присуство во Ирак на почетокот на 2024 година за да се фокусира исклучиво на балтичките земји. Таа му понуди баталјон од 700 до 1.200 војници на НАТО за одбрана на регионот.
Покрај тоа, и покрај притисоците одвнатре, трипартиската коалициска влада го укина верскиот молитвен празник, Големиот ден на молитвата, за да ги зајакне финансиите за да ја исполни својата цел на НАТО, која предвидува буџетот за одбрана да биде 2% од БДП. Но, се чини дека предизвиците сè уште се зголемуваат во Копенхаген во однос на потребите за одбраната.
Генералот Хенрик Лихне, вториот човек на армијата, изрази сериозни сомневања за способноста на Данска да ги исполни своите цели на НАТО, велејќи дека ќе бидат потребни години за да има борбено подготвена армија.
Војската го има најнапредното оружје во светот, но се соочува со недостиг од војници, изјави тој за локалната телевизија ТВ2.
„Ова е итен повик. Ситуацијата е крајно критична, особено затоа што ни недостасуваат војници како никогаш досега. Во вооружените сили сум 40 години и никогаш не изгледало толку лошо. Во моментов, 20% до 25% од позициите во армијата се празни, а дури и ако наскоро се вбризгаат повеќе пари, ќе бидат потребни години за да се креира борбено способна армија“, додаде тој.
Најгорливиот проблем за армијата останува недостатокот на војници подготвени за битка. Во Првата бригада, позната како „Армиска тупаница“, потребни се најмалку 1.000 војници за да бидат со полна сила од 4.000, велат официјалните лица.
„Очигледно сме во голема мера зависни од безбедносната гаранција обезбедена од САД преку НАТО и ако земете период од 1990 до 2014 година, имавме долг период кога начинот на кој плаќавме за безбедносната гаранција доаѓаше со учество на меѓународни интервенции. Тоа беше причината зошто бевме ангажирани во Авганистан, Сирија, Ирак, Либија, а исто така и на Балканот во 1990-тите. Тогаш немавме директна закана, но за да бидеме корисни за Соединетите држави, се вклучивме во вакви операции“, изјави, вонреден професор по политички науки на Универзитетот во Архус, Расмус Брун Педерсен.
Педерсен рече дека сега има промена во барањата на САД бидејќи Вашингтон се фокусира на Азија и им порача на европските држави да се бранат.
„Бевме доста колебливи дали да го зголемиме буџетот за одбрана, во овој процес направивме малку, но не толку. Но, тогаш ја имавме војната во Украина која создаде чувство на итност дека сега имаме директна закана. Никогаш немавме директна закана долги години. Постоеше перцепција во Данска дека постои непосредна закана што доаѓа во моментов, но ние исто така дејствуваме врз основа на притисокот што го чувствуваме од Вашингтон”, рече тој.
Аналитичарот Јакоб Линет Шмит од Данскиот институт за меѓународни студии вели дека главниот дански приоритет е одржување на безбедносната алијанса со САД преку НАТО.
“Агресивната Русија ја зголеми желбата за веродостојно одвраќање преку овој безбедносен сојуз. Данска се надева дека ќе биде кредибилен сојузник за да има загарантирана безбедност. Ова влијаеше на традиционалната неподготвеност на данските носители на одлуки да ги зголемат трошоците за одбрана на нивото што го бараат НАТО и САД“, вели Шмит.
Додека Данска се движи кон новите надворешни и одбранбени политики наспроти позадината на војната, стана извесно дека прагматичните геостратешки безбедносни потреби заземаат централно место на политиките поврзани со домашните и меѓународните случувања.
